Europa neemt haat aan de wortel aan in Hessen

Andy Vermaut

Vandaag in Krakau draaide een sessie om een casestudie uit Hessen, Duitsland, die liet zien hoe haat te identificeren, te isoleren en te vervolgen. Het evenement vond plaats in het DoubleTree by Hilton hotel aan de Dąbska 5, als onderdeel van een delegatie naar Auschwitz op drie en vier november 2025, met als focus het opbouwen van weerstand tegen haat en aanzetting. Om twintig voor vier ’s middags begon de derde sessie. Sprekers doken in praktijken uit Hessen. Ze praatten over methodes om haat vroeg te spotten. De discussie ging over isoleren van daders en het vervolgen via justitie. Deelnemers deelden ervaringen uit de regio. Het gesprek raakte aan historische patronen die nog altijd doorwerken. Hessen diende als voorbeeld voor Europa. De sessie eindigde met vragen over toepassing in andere landen. Het panel bestond uit Walter Seubert, Bernd Neumann, Anika Schleinzer en werd zeer deskundig gemodereerd door Lawrence de Jonges Amiss-Amiss.

Een regio met diepe sporen

Hessen kent een lange Joodse aanwezigheid, die teruggaat tot de middeleeuwen. In de dertiende eeuw vestigden Joden zich in steden als Frankfurt, een belangrijk centrum in de regio. Ze brachten handel en kennis mee. Door privileges van lokale heersers groeiden gemeentes. In de vijftiende eeuw namen spanningen toe. Bloedlaster beschuldigingen leidden tot vervolgingen. In de zestiende eeuw troffen de Reformatie en Contrareformatie Joden hard. Ze werden vaak als zondebok gezien. Na de Dertigjarige Oorlog in 1648 herstelden gemeentes zich langzaam. In de negentiende eeuw bracht emancipatie rechten, maar ook nieuwe vooroordelen. Economische crises voedden stereotypen over Joodse macht. In Frankfurt woonden duizenden Joden, actief in bankwezen. De opkomst van nationalisme verergerde dit. In de twintigste eeuw culmineerde haat in de Holocaust. In Hessen werden Joden gedeporteerd naar kampen. Na 1945 overleefden weinigen. Overlevenden troffen geweld bij terugkeer. In de jaren vijftig herbouwden gemeentes, maar littekens bleven. Vandaag telt Hessen rond tienduizend Joden, vooral in Frankfurt. Incidenten herinneren aan het verleden.

De casestudie en haar aanpak

Om twintig voor vier ’s middags startte de sessie met een overzicht van Hessen’s strategie. Deskundigen legden uit hoe identificatie begint bij rapportage. In 2022 opende RIAS Hessen, een kantoor voor onderzoek en informatie over antisemitisme. Het registreert incidenten. Sinds lente 2022 noteerde het 179 gevallen. Dat betekent bijna elke twee dagen een melding. Sprekers vertelden over online haatspraak. In Duitsland leidt dit vaak tot politieacties. Wetten stellen haat strafbaar. In Hessen werken politie en justitie samen. Ze spotten patronen via data. Isoleren gebeurt door daders uit netwerken te halen. Vervolging volgt via rechtszaken. Een voorbeeld was een zaak met online bedreigingen. De dader kreeg straf. Deelnemers hoorden over trainingen voor agenten. Die leren bias herkennen. Vragen gingen over slachtoffersteun. Antwoorden benadrukten counseling.

Historische lessen uit Duitsland

Duitsland worstelt al eeuwen met antisemitisme. In de middeleeuwen leidden pestepidemieën tot pogroms. Joden werden beschuldigd van vergiftiging. In Hessen vonden uitbraken plaats in de veertiende eeuw. De Zwarte Dood in 1348-1350 leidde tot moorden. Steden als Frankfurt zagen geweld. Onderzoek toont dat plaatsen met middeleeuwse pogroms later meer nazisteun hadden. In de negentiende eeuw groeide modern antisemitisme. Partijen gebruikten stereotypen. Na 1918 voedde nederlaag haat. In Hessen steunde de NSDAP sterk. Na 1933 volgden boycots en wetten. Kristallnacht in 1938 verwoestte synagogen. In Frankfurt brandden gebouwen. Deportaties naar Auschwitz volgden. Na de oorlog erkende Duitsland schuld. Wetten tegen haat kwamen. Toch bleef antisemitisme sluimeren. In de jaren negentig steeg het na hereniging. Extreemrechts groeide. In Hessen rapporteerden autoriteiten stijgingen. https://www.facebook.com/plugins/post.php?href=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2Fpermalink.php%3Fstory_fbid%3Dpfbid0ULquLj9NxLLjMQK8bxd2urjCigHuGof3HgEGJjXCk3xsit3qv7CRDGpRFJ8rEtmRl%26id%3D61559087150908&show_text=true&width=500

Recente uitdagingen in Hessen

In de afgelopen jaren nam antisemitisme toe in Hessen. In 2023 steeg het aantal incidenten met tachtig procent landelijk, met impact in de regio. Na de aanslagen van 7 oktober 2023 piekten gevallen. In Frankfurt vonden demonstraties plaats met haatspraak. Politie greep in. Een rapport uit 2024 telde bijna het dubbele incidenten. Online platforms versnellen dit. In Hessen monitort de antisemitismecommissaris Uwe Becker trends. Hij pleit voor verboden op haatbijeenkomsten. In 2024 noemde hij een festival antisemitisch. Justitie vervolgt online posts. Politie doet invallen bij verdachten. Slachtoffers krijgen steun via organisaties. De sessie besprak hoe Hessen data gebruikt. Enquêtes tonen dat Joden zich onveilig voelen. Percentages lopen op tot negentig in sommige gebieden.

Strategieën voor vervolging

De casestudie richtte zich op justitiële stappen. In Duitsland vallen hate crimes onder strafrecht. Aanklagers onderzoeken bias. In Hessen trainen procureurs op herkenning. Een zaak uit 2022 betrof een moord op een politicus, gelinkt aan extreemrechts. Vervolging leidde tot veroordeling. Sprekers haalden EU-strategieën aan. Duitsland heeft nationale plannen. Twintig staten hebben coördinatoren. In Hessen coördineert Becker. Isoleren gebeurt via verboden op groepen. Vervolging omvat boetes en cel. Online haat leidt tot huiszoekingen. De sessie eindigde met een oproep tot Europese samenwerking. Deelnemers zagen Hessen als model.

Toekomstige stappen

Het gesprek onderstreepte dat haat structureel aangepakt moet worden. Onderwijs over geschiedenis is cruciaal. In Hessen leren scholen over de Holocaust. Preventie begint bij erkenning. De delegatie naar Auschwitz herinnert aan gevolgen. Sprekers zagen de casestudie als brug naar actie.