Uitgelicht: Joodse Baron Julien Klener

Uit ons archief (mei 2007) Adelijke titel Baron toegekend aan Julien Klener

Voorzitter van het Centraal Israëlitisch Consistorie van België, prof. Dr. Julien Klener, draagt sinds mei 2007 de titel van baron: De toekenning van deze adellijke titel is een grote eer voor Julien Klener, maar ook voor de Joodse gemeenschap.

Klener had voordien al twee nationale benoemingen gekregen, waaronder de onderscheiding Grootofficier in de kroonorde. Deze staat hoog op de lijst van de 26 verschillende nationale titels. Adellijke titels worden jaarlijks verleend aan een kleine groep mensen terwijl nationale titels aan duizenden worden toegekend (onder meer aan alle ambtenaren die meer dan 30 jaar werken).

In een reactie aan Joods Actueel verklaarde Klener dat deze erkenning hem aanmoedigt zijn werk voort te zetten.

Advertentie

Belgische Adel – een kleine achtergrond.

In België bloeit de adel nog steeds, de koning verleent adellijke titels, maar moet daarbij de zegen krijgen van Binnenlandse Zaken. Leden van de Belgische Koninklijke Familie behoren niet tot de adelstand, ze staan erboven (Res Publica, Carbonez-Fiers).

In België kan men, net zoals in Groot-Brittannië, wegens verdienste een adellijke titel verwerven. Dit is een regaal voorrecht. Een nuance: men wordt in België niet in de adel “verheven”, omdat iedere burger volgens de Belgische Grondwet gelijk is voor de wet.

De bekendmaking van een benoeming betekent nog niet dat iemand ook effectief in de adel is opgenomen. Hiervoor dient nog een procedure tot een goed einde te worden gebracht, waarbij de geadelde een wapenschild en wapenspreuk voorstelt. Die worden dan opgenomen in een patentbrief of ‘open brief’, die de biografische elementen vermeldt die tot de adellijke gunst hebben geleid. Dit alles wordt in een sierlijk document opgenomen, dat wordt voorzien van de handtekening van de minister van Buitenlandse Zaken en van de koning.

Elke genomineerde moet een wapenschild hebben met een wapendevies. Hij mag zijn wapen door een kunstenaar naar keuze laten ontwerpen of een bestaand familiewapen aanwenden. Voor het ontwerp van het wapen dient een aantal directieven te worden gevolgd, met name de wetmatigheden die eigen zijn aan de heraldiek wat betreft kleuren, symbolen, attributen, bekroning, etc. Men moet ook rekening houden met bestaande wapens die men uiteraard niet mag kopiëren. De voorstellen worden aan de goedkeuring onderworpen van de Raad van Adel en die kan weigeren of suggesties tot wijziging en/of verbetering meedelen.

Adelbrief

Pas als de Raad van de Adel en de titularis het eens zijn over het ontwerp komt het op de adelbrief. Dit tweetalige document dat met de hand geschreven wordt op perkament, bestaat uit een aantal pagina’s met een mini stamboom waarop de ouders van de beneficiaris worden vermeld, zijn eigen identiteit, eventueel de naam van zijn echtgenote en tenslotte de elementen die het verlenen van de adelstand of titel ondersteunen. Wanneer alle formaliteiten vervuld zijn worden de adelbrieven ‘gelicht’ en krijgen de nieuwe edellieden een attest dat hun bij de burgerlijke stand toelaat hun titel te laten vermelden op de identiteitskaart en alle officiële stukken. Hetzelfde geldt voor eventuele nakomelingen, indien de adeldom als erfelijke titel is verleend.

Advertentie

Kosten

De adellijke titels zijn wettelijk beschermd en mogen enkel gedragen worden door wie ze rechtmatig op officiële stukken kan doen fungeren. De adellijke titel geeft geen enkel wettelijk voorrecht. Het lichten van de adelbrief geeft aanleiding tot kosten. Een adelbrief wordt versierd met een wapenschild en blazoen, de naam van de titelhouder en een stamboom. Dit manuscript wordt uitgevoerd door een erkend kalligraaf. Deze officiële documenten kunnen, afhankelijk van de ontwerper en de kwaliteit van uitvoering, tussen de 500 en de 2500 euro kosten. Daar bovenop komen 750 euro registratierechten en 12 euro kanselarij en zegelrechten. Bij een erfelijke titel wordt 750 euro extra aangerekend voor ieder rechthebbend familielid. Als de adelbrief niet binnen een termijn van vijf jaar is gelicht, wordt de toekenning teniet gedaan.

Mannelijke en vrouwelijke adellijke titels

Alleen de adellijke titels – ridder – baron – burggraaf en graaf worden nog door de Koning toegekend. Voor de dames (meer en meer worden jaarlijks dames in de adelstand opgenomen, ongeacht of ze gehuwd zijn) is dit: barones – burggravin, gravin; er is geen vrouwelijke equivalent van de ridderstitel, in tegenstelling tot bijvoorbeeld in het Verenigd Koninkrijk (Dame). Derhalve is het laagste wat uitgegeven wordt barones. In België genieten edelvrouwen dus een positieve discriminatie.

Erfelijkheid

De adelijke titel gaat in de meeste gevallen niet over op de kinderen. Voormalig Eerste minister en minister van Buitenlandse Zaken graaf Pierre Harmel, kreeg dit voorrecht wel voor al zijn rechtstreekse mannelijke en vrouwelijke afstammelingen. Oud-premier Gaston Eyskens, kreeg de titel van burggraaf met overdracht op de eerstgeborene.

Het komt ook voor dat de koning ermee instemt dat de titel niet aan de oudste maar aan de tweede zoon wordt doorgegeven, bijvoorbeeld als de oudste zoon priester wordt of naar het buitenland emigreert. Er bestaat ook een procedure om een adellijke titel verbeurd te verklaren, met name bij wangedrag, hoogverraad of grove malversaties. Dat gebeurde na de Tweede Wereldoorlog toen enkele adellijke families wegens collaboratie hun titel verloren.