Bijzonder boek over Tadeusz Pankiewicz, apotheker in het getto van Krakau tijdens WOII


Tadeusz Pankiewicz (1908-1993) werd als Poolse apotheker vanaf de eerste dag van de oprichting van het getto van Krakau de enige niet-Joodse inwoner ervan. Aanvankelijk slaagde hij erin om aan de aandacht van de nazi’s te ontsnappen, maar later wilde de bezetter hem met alle macht uit het getto  verwijderen. Als eigenaar van zijn apotheek deed hij dan ook alles wat in zijn macht lag om de beslissingen van de bezetter steeds opnieuw uit te stellen.  Al die tijd ook was hij getuige van de meest gruwelijke misdaden tegen de weerloze Joodse bevolking.

Samen met zijn personeel, Irena, Helena en Aurelia, stond hij dag én nacht ten dienste van de lijdende Joodse bevolking. Stiekem noteerde hij wat er allemaal in het getto gebeurde: de razzia ’s of Aktionen, de vernederingen, de dagdagelijkse ellende. Nauwkeurig noteerde hij de namen van de slachtoffers en van hun beulen.

Samen met zijn personeel, Irena, Helena en Aurelia, stond hij dag én nacht ten dienste van de lijdende Joodse bevolking. Stiekem schreef hij op wat er allemaal in het getto gebeurde: de razzia ’s of Aktionen, de vernederingen, de dagdagelijkse ellende. Nauwkeurig noteerde hij de namen van de slachtoffers en van hun beulen.

Na de oorlog, in 1947, schreef hij zijn verschrikkelijke herinneringen op. In het getto was de apotheek uitgegroeid tot een toevluchtsoord waar de bewoners 24 uur op 24 uur en 7 dagen op 7 lief en leed konden delen. Vele inwoners hadden er bij hem op aangedrongen om de kroniek van het getto neer te schrijven.

Na de Tweede Wereldoorlog, werd hij geconfronteerd met een nieuwe bezettingsmacht. Onder het Stalinisme werd zijn apotheek Pod Orłem (Onder de adelaar) genationaliseerd. Hij werd als getuige opgeroepen in tal van naziprocessen en dikwijls uitgenodigd bij Joodse overlevenden in het buitenland waardoor hij de aandacht trok van de Poolse Staatsveiligheid. De veiligheidsdiensten zagen in hem een potentiële informant die ze graag wilden inschakelen als stille medewerker. Later werd hij erkend als Rechtvaardige onder de Naties door Yad Vashem in Israël.

Advertentie

Voor dit boek slaagde de auteur, Rony Boonen, erin nog enkele laatste getuigen over Tadeusz te interviewen. Afsluiten doet hij met het merkwaardige verhaal van Izak Landesdorfer die tot driemaal toe aan de dood kon ontsnappen dankzij Oskar Schindler. Ook Tadeusz Pankiewicz  bezorgde hem de nodige medicatie voor een ernstige longontsteking. Onmiddellijk na de oorlog nam Izak Landesdorfer dienst bij het Poolse leger, veranderde zijn naam en begon een nieuw leven. Een dubbelleven maar de Shoah liet hem nooit los.

Uitgever: Bibliodroom, ISBN 9789492515117 – p. 256 €24.95

Onder andere te koop bij de Standaard Boekenhandel en bij Bol.com