Zondag 12 december: Joods Forum brengt ‘Hulde aan Belgische Redders WOII’

Op zondag 12 december organiseert het Forum der Joodse Organisaties (FJO) in de Antwerpse Singel een congres die een hulde en eerbetoon moet zijn voor de Belgen die Joodse mensen hebben gered tijdens de Holocaust. Na twee eerdere congressen in 2007 en 2009, die een groot succes werden, zijn de verwachtingen hooggespannen. Maar directrice Kouky Frohmann laat weten dat heel het team en de vrijwilligers extra gemotiveerd zijn om ook dit evenement tot een succesvol eind te brengen.

Kouky Frohman, voorzitster van het FJO

“Dit congres is eigenlijk het derde deel van een drieluik”, vertellen ze ons bij het FJO. “Het eerste congres in 2007 droeg de naam de Kinderen van de Shoah. Burgemeester Patrick Janssens heeft toen verontschuldigingen aangeboden voor de rol van het stadsbestuur en politiediensten tijdens de oorlog. Maar om duidelijk te maken dat er ook agenten waren die Joden hebben gered, kwam er in 2009 een congres om net dat aspect in de kijker te zetten. En zo komen we tot het derde luik, waarin we de ‘gewone mensen’ die Joden hebben geholpen en gered, de nodige hulde willen betuigen. Want ook deze boodschap moeten we aan de volgende generatie overdragen: het gaat om mensen die hun hart hebben gevolgd en zo anderen hebben gered van een afschuwelijke dood.

En dat verklaart de hartsymboliek op de affiche van het congres?

Advertentie

“Inderdaad, maar er is nog meer symboliek in deze affiche, als je goed kijkt zie je dat het hart in de Belgische driekleur geschilderd werd. Deze poster is gebaseerd op een werk van de Amerikaanse kunstschilderes Miriam Bacconnet. Onze voorzitster Kouky Frohmann ontmoette haar in de VS, zag dit schilderij en zo geraakte het op de affiche met onderaan de verwijzing dat ook Belgen letterlijk hun deur openden om Joden te redden”.

De datum, 12.12, was dat een bewuste keuze?

“Eigenlijk niet, we hebben geopteerd voor een datum na het chanoekafeest en nog voor de examenperiode in de scholen en dan was deze zondag met zijn gemakkelijk te onthouden datum één van de mogelijke opties. Maar als het echt om de datum te doen was hadden we beter tot in 2012 gewacht”.

Is dit een exclusief Vlaams initiatief?

“Neen, wij zijn wel de drijvende kracht maar willen alle Belgen hierbij betrekken. Het redden van Joden gebeurde dan ook aan beide kanten van de taalgrens. Om dit duidelijk te maken is er op zondagochtend eerst een eerbetoon aan het monument voor de redders op het Albertineplein in Brussel. Daar zal Maurice Sosnowski, de voorzitter van het CCOJB, onze Franstalige zusterorganisatie, het woord voeren. Na die plechtigheid komen zo’n honderdvijftig man per bus naar Antwerpen om het congres bij te wonen”.

Wat mogen de congresgangers verwachten?

“We hebben een aantal vooraanstaande sprekers voorzien waaronder minister van Staat Mark Eyskens, professor Herman Vangoethem, historica Laurence Schram, opperrabbijn van Antwerpen Lieberman en professor baron Schnek en professor baron Klener”.

Advertentie

We hebben ook iets opgevangen over tentoonstellingen.

De gedenkplaat voor de redders, in Brussel
“Bij het betreden van de Singel zullen de congresgangers langsheen de tentoonstelling de Wagons van Auschwitz passeren. Het zijn treinwagons waarbij in de ramen beeldschermen zijn gemonteerd. Daarop worden getuigenis en historische beeldfragmenten getoond. Er staan ook computers opgesteld waar mensen informatie kunnen opvragen over al onze dierbaren die tijdens de Shoah zijn vermoord. Dit initiatief werd mogelijk gemaakt door het Joods Museum te Mechelen.

Er zullen nog meer tentoonstellingen zijn in het gebouw die dag. Eentje over de helden die het 20ste transport deden stoppen en een primeur, onuitgegeven archiefmateriaal van de stad Antwerpen uit de jaren ’30 en ‘40. Verder is er de tentoonstelling De kamer van Anne Frank. Dat is een kameropstelling met drie muren. Deze tentoonstelling komt er in samenwerking met het Anne Frankhuis in Amsterdam en het Kinderrechtenhuis in Hasselt en gaat daarna op doorreis in de Vlaamse bibliotheken.

En tenslotte is er de foto- en filmvoorstelling The Violins of Hope over het restauratiewerk van vioolbouwer Amnon Weinstein. Deze bekende vioolbouwer gaf een nieuw leven aan de violen waarvan de bezitters omkwamen in de Holocaust. Op die manier overleven de omgebrachte musici symbolisch verder in hun prachtig gerestaureerde strijkinstrumenten”.

Op welke manier wordt er hulde gebracht aan de redders? En zijn er nog wel veel in leven?

“Een groot aantal zijn inderdaad overleden maar hun kinderen en kleinkinderen zullen present zijn. Toch zijn er nog enkele redders in leven en we zijn dan ook zeer blij dat enkele van hen op het congres aanwezig zullen zijn. We weten trouwens dat al deze mensen erg begaan zijn met de feiten en alles in het werk stellen om hun eigen geschiedenissen over te dragen naar de jongere generatie. Zo zal mevrouw Feyerick, de schoondochter van de legendarische Yvonne Nevejean, die meer dan 4000 Joodse kinderen hielp onderduiken, aanwezig zijn.

Er zal een filmdocument met de getuigenis van Eugène Prince de Ligne vertoond worden; hij is de man die in het kasteel van Beloeuil meer dan driehonderd mensen heeft gered waaronder honderdvijftig kinderen. Zijn kleinzoon zal er een medaille in ontvangst nemen. Trouwens, alle redders of hun vertegenwoordigers ontvangen een medaille. Die worden uitgereikt door burgemeester Patrick Janssens, de Antwerpse gouverneur Cathy Berx en ere-senator Fred Erdman. Ook brengen we hulde aan de Engelse en Amerikaanse soldaten die ons land hebben bevrijd. In hun naam zullen de Britse en Amerikaanse ambassadeur een medaille in ontvangst nemen. En we zijn vanzelfsprekend verheugd dat H.K.H. Prinses Lea van België het congres zal bijwonen. (nvdr. de weduwe van prins Alexander, halfbroer van onze huidige koning Albert II)”.

Praktisch:

IN BRUSSEL: 11u00-11u30 Albertine* neerleggen van bloemen * 11u30 Vervoer per bus van Albertine naar De Singel in Antwerpen (inschrijven op formulier)   IN ANTWERPEN: 12u00-12u30 aan het Monument  aansteken van kaarsen   IN DE SINGEL:  13u00-13u15 Opening tentoonstellingen * 13u15-14u30 Bezichtigen van tentoonstellingen * 14u30-16u00 Getuigenissen  * 16u00-18u30 Academische zitting met muzikaal Intermezzo  * Familie en vrienden, overlevenden en hun helden, kunnen samen herinneringen ophalen in de “Memory Corner” die open is van 13u00 tot 15u45 en van 18u30 tot 19u30