Vlaams minister-president Kris Peeters en burgemeester Bart Somers hebben officieel het Memoriaal Kazerne Dossin en het museumplein tussen het gerenoveerde kazernegebouw en het nieuwe museumgebouw in Mechelen ingehuldigd. Het gaat om een gedeeltelijke opening aangezien de bouwwerken voor het museum vertraging opliepen en pas vanaf begin december de deuren voor het publiek geopend worden. De datum voor de inhuldiging van het Memoriaal is symbolisch, op 4 september 1944 werd de Dossinkazerne bevrijd.

“Het plein en het Memoriaal tonen aan de wereld dat Vlaanderen zijn eigen geschiedenis erkent en er lessen uit wil trekken. Wij kiezen ervoor om nooit te vergeten”, aldus minister-president Kris Peeters in zijn openingsrede. Volgens Claude Marinower, voorzitter van het Joods Museum van Deportatie en Verzet en ondervoorzitter van de Dossinkazerne, zal het Memoriaal een gezicht geven aan de duizenden Joodse mannen en vrouwen, waaronder ook kinderen en bejaarden, die zeventig jaar geleden vanuit deze site naar Auschwitz werden gedeporteerd waar ze door de nazi’s in de gaskamers om het leven werden gebracht.

Op zondag 9 september zal prins Filip in gezelschap van premier Elio di Rupo het memoriaal in Mechelen bezoeken. Tegen 2015 worden in het nieuwe museum jaarlijks 100.000 bezoekers verwacht, daarmee zullen het nieuwe Holocaustmuseum en de historische site Dossinkazerne een belangrijke plaats in de herdenking van de Holocaust in Europa innemen.

Een beeldverslag van de opening in het VRT journaal kan u hier bekijken.  Ook de Mechelse journalist en blogger, Jan Smets, schreef een uitgebreid verslag over de inhuldigingsplechtigheid op zijn website, dat nemen wij hieronder over:

een wit Memoriaal op een wit plein…

Advertentie

Door Jan Smets geplaatst op 4 September 2012

  

(foto’s: Jan Smets – Henri Kichla, overlevende; Minister-President Kris Peeters)

Een loden zon. Een staalblauwe lucht en daarin, hoger en hoger dansend, 600 witte ballonnen – de 600 overlevenden symboliserend die de vanuit Mechelen gedeporteerde 25 000 joden en zigeuners voorstelden.

Het Museum Kazerne Dossin opent de deuren nog niet. De bouwwerken liepen vertragng op.  Pas op 1 december zullen we het kunnen betreden.  Toch werd vandaag overgegaan tot de plechtige opening van het Memoriaal Kazerne Dossin én het vernieuwde museumplein, niet toevallig op de verjaardag van 4 september 1944, toen de kazerne werd bevrijd…

Er was deze namiddag grote belangstelling voor deze opening.  De genodigden – personaliteiten, buren en pers konden de vaak sterke en beklijvende toespraken volgen vanop hun stoel op het zonovergoten plein.  Toen enkele maanden geleden de vorige plechtigheid plaats had op dit plein in aanleg (de deportatiewagon werd dan op de Tinellaan geplaatst) striemden wind en regen.  Nu dus een totaal ander weertje.  Het plein oogt mooi.  De kazerne is niet langer geel, maar wit.  Het museum is wit, het plein is wit:  een kleur van hoop…  Mooi is het alvast. Indrukwekkend in soberheid.

Advertentie

  

Het museum zal opengaan op 26 november.  Er wordt nog naarstig aan gewerkt.  Maar als de tentoonstelling Newtopia op zijn laatste benen zal lopen, is de opening van het museum het eindpunt van een langverwacht uitkijken hiernaar.

  

(vlnr: Eric Stroobants, voorzitter van vzw Kazerne Dossin met Paul Ambach (‘Boogie Boy’) – schepen Frank Nobels en gemeenteraadslid Frie Niesten)

“Een gewone straat is een uitzonderlijk plein geworden. Samen met het vernieuwde memoriaal verdienen ze de specifieke aandacht die we vandaag schenken.  De sfeer van dit plein moet elke voorbijganger treffen, en hem doen zoeken naar betekenis.  Dit is een vormgeving die uitnodigt om achter gevels te kijken, en zich te laten beroeren door het onmenselijke plan dat hier tijdens de tweede Wereldoorlog in de praktijk werd gebracht.  Het plein en het memoriaal tonen aan de wereld dat Vlaanderen zijn eigen geschiedenis erkent, en er lessen uit trekt.  Dat wij ervoor kiezen om nooit te vergeten.  (…)”

Kris Peeters

(tussen de aanwezigen: Walter Schroons, schepen Koen Anciaux, burgemeester Bart Somers, schepen Ali Salmi, Inge Vervotte, minister-president Kris Peeters)

“De vestiging van Kazerne Dossin is van groot belang voor Mechelen.  De stad keert zich niet langer af van de meest donkere periode uit haar verleden, maar ze heeft ze aanvaardt en met open geest meegenomen in haar snelle ontwikkeling.  De combinatie van de kennismaking met enerzijds Kazerne Dossin en anderzijds de stad waar het museum zich bevind, is bovendien de meest voelbare en confronterende ervaring van hoe complex en bewogen de samenleving is.  Kennis en kritische zin, maar vooral nederigheid en menslievendheid zijn de wapens die kunnen verhinderen dat dergelijke excessen zich nog ooit herhalen in deze stad. (…)”

Bart Somers

  

(Karel Van Butsel links – rechts architect bOb Van Reeth)

Dhr Claude Marinower is onderzvoorzitter van vzw Kazerne Dossin, en bracht in zijn toespraak hulde aan Natan Ridder Ramet.  Nani, zoals hij genoemd werd, was een overlevende, een getuige.  Hij had van het Joods Museum voor Deportatie en Verzet zijn levenswerk gemaakt…

(Inge Vervotte en Walter Schroons)

Eric Stroobants is voorzitter van de vzw Kazerne Dossin en sprak het publiek ook toe:

“(…) Voor het stadsbestuur van Mechelen was Kazerne Dossin de aanzet in een groots en spraakmakend urbanisatieproject rond de Tinelsite, waarvan u vandaag nog maar het begin ziet.  De renovatie van de voorbouw van de voormalige kazerne met het daarin ondergebrachte Memoriaal, het nieuwe museumgebouw, dat nu reeds als een landmark voor de stad wordt aanzien en de aangepaste pleinaanleg tussen de voormalige kazerne en het nieuwe museum is de aanzet van een belangrijk stedelijk herwaarderingsproject.  Deze nieuw aangelegde publieke ruimte tussen museum en memoriaal vormt daardoor een even mooi als belangrijk element in het vernieuwend en herstellend Mechels stadsweefsel.  (…)”

Eric Stroobants

  

(oud-burgemeester Geert Bervoets – Walter Schroons)

Architect bOb Van Reeth is één van onze belangrijkste Belgische architecten.  Met dit knappe museum dat binnenkort de deuren zal openen, heeft hij Mechelen een nieuw monument gegeven…

“Kazerne Dossin bestaat binnenkort niet enkel meer uit de oude Kazerne in de Goswin de Stassartstraat, maar uit een ensemble van het gerenoveerde Kazernegebouw en een nieuw museum aan de overzijde.  Het spreekt voor zich dat de ruimte tussen de twee gebouwen mee tot de museale ruimte, de museum-ervaring behoort, en dus een bijzondere aandacht verdient.  De ruimte wordt gemaakt tot Hof en niet tot een gewoon stadsplein.  Het Hof wordt omgeven door de gebouwen en door muurfragmenten langsheen de Tinellaan als verderzetting van de oude stadsmuur.  Deze afscherming zorgt voor rust en maakt het karakter.  De inrichting van de ruimte is sober.  (…)”

bOb Van Reeth

  

(schepen Frank Nobels, Provinciaal gedeputeerde Bart De Nijn – Minister-President Kris Peeters en burgemeester Bart Somers)

   

(Burgemeester Somers – Minister-President Kris Peeters – achter hem Fred Erdman)

(architect bOb Van Reeth, Inge Vervotte, Marc Hendrickx, Ali Salmi, Koen Anciaux)

(Eric Stroobants, burgemeester Somers en Minister-President Kris Peeters)

(Marc Hendrickx, Ludwig Neefs, Ali Salmi, Koen Anciaux)

  

(voorzitter Kazerne Dossin, Eric Stroobants) 

  

(Ali Salmi, Koen Anciaux, Frank Nobels – Claude Marinower, voorzitter van vzw Joods Museum van Deportatie en Verzet en ondervoorzitter van vzw Kazerne Dossin)

                       (Inge Vervotte, Marc Hendrickx, Ludwig Neefs)

(de auteurs van ‘Het XXste transport naar Auschwitz: Marc Michiels en prof. Mark Van den Wijngaert)

  

(kunstenaar Philippe Aguirre y Otegui)

Na de toespraken en het oplaten van de ballonnen door burgemeester en minister-president, konden de genodigden een kijkje nemen in het verniewde Memoriaal.  Mij viel vooral de sterke, strakke vormgeving op, die in alle soberheid de ontroering van het getoonde nog frappanter naar voor liet komen.

Heel bijzonder vond ik het voor he Memoriaal gemaakte kunstwerk van Philippe Aguirre y Otegui.  Het draagt de naam’15 augustus. Lange Kievitstraat, Antwerpen’.

Het kunstwerk evoceert de eerse jodenrazzia in Antwerpen tijdens de bezetting, en toont een tafel die niet gedekt is, maar verlaten;  Onder die tafel liggen mensen.  Een gezin.  Het is een bijzonder krachtig kunstwerk dat een tastbaar en kwetsbaar tafereeltoont, dat de verloren warme menselijke mometnen probeert voor te stellen, de verloren toekomst, familieleden en vrienden – het gemis en de pijn… Kookpotten blijven op het vuur sudderen.  Het licht blijft branden…

(kunstwerk van Philip Aguirre y Otegui)

(met ondermeer burgemeester Bart Somers, schepenen Caroline Gennez, Frank Nobels, en Marc Hendrickx)

Ik ga terug naar buiten – de zon tegemoet.  Het duistere verleden ligt achter mij.  Voor mij strekt zich een wit plein uit.  In de lucht verdwijnt een laatste witte ballon.  Er is hoop als er uit de geschiedenis lessen worden getrokken.  De herinnering is onze gezamenlijke opdracht.

Het plein is wit – de kazerne is wit.  En wit moet de toekomst zijn.