Vooroordelen t.o.v. Israël schering en inslag in BBC verslaggeving

De BBC wordt in de Westerse wereld algemeen gezien als een gezaghebbende en objectieve nieuwsbron. Dit moet wel volgens de eigen journalistieke richtlijnen want daarin lezen we: “onze verantwoordelijkheid ligt erin om onpartijdig te blijven en om de gebeurtenissen zo te verslaan dat het publiek in staat is om zelf een oordeel te vellen over wie wat aan wie aangedaan heeft en waarom”. Is deze wereldwijde goede faam van de BBC wel terecht? Is de berichtgeving altijd zo betrouwbaar en onpartijdig als de eigen journalistieke regels het voorschrijven?

Honest Reporting, een internationale media waakhond, die in 1973 opgericht werd door Britse studenten in de nasleep van de Jom Kippoer oorlog, onderzocht de objectiviteit in de berichtgeving over het Midden-Oosten op de nieuwssite van de BBC van januari tot en met maart 2010. Het resultaat van dit onderzoek is vernietigend voor de BBC. Download hier het volledig rapport (in het Engels) of lees deze samenvatting van Savasorda.

De BBC (British Broadcasting Corporation) is de oudste en de grootste radio- & Tv-omroep ter wereld en heeft een indrukwekkende reputatie. In 1922 start de omroep met de eerste radio-uitzendingen en in 1937 heeft  de zender alweer een wereldprimeur met het allereerste Tv-programma. De BBC is de publieke omroep van het Verenigd Koninkrijk en wordt voornamelijk gefinancierd door kijk- en luistergeld, uit de opbrengsten van merchandising en uit de verkoop van televisie- en formatrechten. Er is geen commerciële reclame. Elke dag zendt de BBC via zijn verschillende kanalen wereldwijd programma’s uit in dertig verschillende talen. Natuurlijk heeft de omroep inmiddels ook een heel uitgebreide nieuwssite op het internet uitgebouwd.

We lezen dagelijks hoe Israëlische acties het vredesproces ondermijnen. Ernstige schendingen van de bestaande overeenkomsten aan Palestijnse kant worden genegeerd of afgezwakt.

Volgens de Palestijnen zijn onderhandelingen zinloos zolang Israël Joodse nederzettingen in bezet gebied wenst uit te breiden. De vele artikels hierover illustreren dit standpunt. Maar er is natuurlijk meer dat een vredesregeling bemoeilijkt, de blijvende terreurdreiging met name. Alle bestaande akkoorden bepalen dat terreur en geweld moeten afgezworen worden: dit is het voornaamste werkpunt aan Palestijnse kant. De werkelijkheid is helaas anders: in aanwezigheid van Palestijnse leiders worden straten genoemd naar terroristen (ook op de Westbank). Dergelijke officiële huldigingen druisen natuurlijk regelrecht in tegen de geest van verzoening. Het probleem van de illegale wapensmokkel staat het vredesproces eveneens in de weg, want zo komt er nooit een einde aan de (raket)aanvallen vanuit Gaza op Israëlische burgerdoelwitten. Geïsoleerde gevallen van vandalisme van Israëlische zijde (waarop bovendien telkens een politioneel onderzoek volgt) zijn dit veel minder. Nochtans legt de BBC in zijn berichtgeving duidelijk het accent op de Israëlische acties en blijven de activiteiten die de kansen tot een regeling ondermijnen aan Palestijnse kant onderbelicht.

Onderzoek van artikels op de BBC website van januari tot maart:

• 27 artikels over de Israëlische nederzettingen en Joodse huisvesting in Jeruzalem
• 12 artikels over de dagdagelijkse problemen van het leven van de Palestijnen als gevolg van Israëlische maatregelen
• 9 artikels over Israëlische militaire acties tegen Palestijnse doelwitten
• 3 artikels over vandalisme tegen Palestijnen, toegeschreven aan Israëli’s
• 1 artikel over het ophemelen van terrorisme door de Palestijnen
• 1 artikel over corruptie binnen de Palestijnse Autoriteit
• Geen enkel artikel over Palestijnse wapensmokkel naar Gaza

Artikels geschreven vanuit een exclusief Palestijns standpunt, vaak in lyrische bewoordingen

Advertentie

Nogal wat Palestijnse getuigen kunnen rechtstreeks hun verhaal vertellen op een emotionele manier, zonder wederwoord. Het zijn geen opsommingen van de ’droge’ feiten in een zakelijke journalistieke stijl, maar het zijn gevoelsgeladen persoonlijke getuigenissen, die uitgedrukt worden in literaire bewoordingen. Volgend bericht over de herdenking van vijf jaar protest in Bilin tegen de omheining van de Westbank illustreert dit:

“Het was zoals in het paradijs”, zei hij, terwijl hij beschrijft hoe hij samen met zijn kinderen olijfbomen plantte en die 17 jaar lang zag groeien. Het merendeel van zijn land is nu omsingeld door de Joodse nederzetting Matityahu”.  (BBC 19/02/2010)

• 18 artikels brengen Palestijnse standpunten naar voor, zonder Israëlisch wederwoord. Wanneer er als tegengewicht wel een Israëlisch standpunt opgevoerd wordt, komt dit vaak uit de mond van organisaties uit de linkse oppositie, die slechts een minderheid van de Israëli’s vertegenwoordigen
• Geen enkel artikel brengt een Israëlisch standpunt zonder Palestijnse commentaar

Feiten worden vaak gebracht los van de complexe historische achtergrond

In een artikel over de Israëlische plannen om zeshonderd nieuwe huizen te bouwen in Oost- Jeruzalem, wordt de eeuwenlange historische achtergrond van Jeruzalem tot één enkele zin gereduceerd:

“Israël veroverde Oost-Jeruzalem gedurende de oorlog in 1967, waarbij het de Westbank bezette”. (BBC 26/02/2010)

Er wordt niet vermeld dat de Joden in Jeruzalem sinds lange tijd de grootste bevolkingsgroep vormen (al meer dan honderd jaar). Nergens is te lezen dat de stad in 1967 opnieuw herenigd werd na negentien jaar verdeling. Dat tijdens die negentien jaar de Joodse inwoners uit hun woningen in Oost-Jeruzalem verdreven werden en Joden geen toegang hadden tot hun heilige plaatsen, komt evenmin in het artikel aan bod. Het Israëlisch perspectief wordt niet of nauwelijks uitgelegd.

De BBC vermijdt angstvallig om terroristische groepen als dusdanig te bestempelen. Israëlische bouwprojecten worden daarentegen steevast als nederzettingen/settlements omschreven en hun bewoners als kolonisten/settlers.

Hamas wordt als volgt geduid: “door Israël, de VS en EU als terroristische organisatie omschreven, wordt de organisatie door zijn aanhangers gezien als een legitieme gewapende macht, tegen de bezetting van Palestina” (BBC: 12/03/2010).

Advertentie

Leden van Hamas worden door de BBC altijd als ’militanten’ omschreven, nooit worden ze terroristen genoemd. Ook wanneer de acties van deze groepen duidelijk op burgerdoelen gericht zijn, blijven ze voor de BBC ’militanten’ of ‘strijders’. Zo bijvoorbeeld “Gaza militanten hebben meer dan 280 raketten en mortieren afgevuurd op Israël” (BBC, 08/01/2010).
Dit vloeit voort uit de (terechte) bekommernis van de zender om te voorkomen dat groepen automatisch emotioneel geladen waardeoordelen krijgen, waardoor correct inzicht in de feiten versluierd wordt. Maar deze overweging mag de journalist er wel niet van weerhouden om feiten correct te benoemen. Door hier de correcte politieke term ‘terrorisme’ niet te gebruiken wordt inzicht in de feiten juist belemmerd. Alsof men zou beslissen om, wanneer men het heeft over de Tweede Wereldoorlog, niet langer de (emotioneel beladen) termen ‘nazisme’ en ‘fascisme’ te gebruiken.

Om Israëlische groepen of activiteiten te omschrijven toont de BBC minder scrupules: alle Israëli’s die in betwiste gebieden wonen, worden steevast ‘settlers’ of ‘kolonisten’ genoemd, zelfs in Jeruzalem.

Besluit

• Gevraagd om een reactie op het rapport verklaart een BBC woordvoerder: “het is niet ongebruikelijk om dergelijke bevindingen te horen bij pressiegroepen. Onze taak bestaat erin om tot een onafhankelijke verslaggeving te komen en in onze analyse alle perspectieven aan bod te laten komen, zodat ons publiek in staat is om zelf een oordeel te vellen over wat er aan de gang is. Een onafhankelijk orgaan dat door de bestuurders van de BBC aangesteld werd vond geen bewuste of systematische vooroordelen in de verslaggeving over het Israëlisch – Palestijns conflict”.
• Uit de vele feiten die het rapport van Honest Reporting brengt, blijkt alvast niet dat er sprake is van een ‘onafhankelijke verslaggeving’ waarin ’alle perspectieven’ aan bod komen.
• In zijn reactie weerlegt de zender geen enkel feit uit het dossier. Het rapport wordt zo maar van tafel geveegd omdat het afkomstig is van een ‘drukkingsgroep’. De BBC kiest er blijkbaar eerder voor om uit te halen naar de ‘boodschapper’ dan om de boodschap zelf te onderzoeken.
• Overigens heeft – zo blijkt ook uit het rapport van Honest Reporting – de BBC er geen probleem mee om zelf informatie te halen bij pro-Palestijnse organisaties, zonder dat deze groepen het label ’pro-Palestijnse drukkingsgroep’ opgeplakt krijgen. Waarom zijn deze groepen wel geloofwaardig en komen ze constant aan bod in de berichtgeving?
• Uit het onderzoek blijkt niet dat de dagelijkse berichtgeving op de BBC website onpartijdig is. De verslaggeving is integendeel doorspekt met negatieve stereotypen en vooroordelen ten aanzien van Israël. Israëlische activiteiten worden heel kritisch bekeken, Palestijnse activiteiten worden vaak met de ‘mantel der liefde’ bedekt. De perverse invloed van een dergelijke aanpak op de publieke opinie is immens.