De rijke geschiedenis van Maccabi Antwerpen

De maccabiade in Antwerpen in 2003

Toen ik de opdracht kreeg om een stuk te schrijven over Maccabi zat ik met de handen in het haar. Maccabi Tel Aviv is me niet onbekend en ook in Schotland had ik kennis gemaakt met de lokale Maccabi afdelingen, maar in België lag dat anders. Maccabi staat voor sport en prestaties en ik geef grif toe, behalve het wielrennen en een heel klein beetje voetbal heb ik erg weinig kaas gegeten van om het even welke sport.

Rony Boonen

Het is een aspect van het rijke Joodse leven dat me vrij onbekend is. Als een volslagen leek moest ik dus in de eerste plaats op zoek naar het begrip waar Maccabi voor staat en zo trok ik maar naar Antwerpen waar ik een afspraak had met twee doorwinterde Maccabeërs. De heren Naty Wien, coördinator van Maccabi Antwerpen, en Michel Grun, erevoorzitter van de European Maccabi Confederation. Beide heren waren zo vriendelijk me degelijk in te lichten over het reilen en zeilen van Maccabi Antwerpen. Het werd een verhelderende ontdekkingstocht.

Het woord Maccabi zelf, zo leerde ik, staat symbool voor een sterke Joodse natie en verwijst naar de oude Maccabeeën die in de geschiedenis een voorbeeld waren voor moed, kracht, succes en overwinning. Zij versloegen de Grieken en kregen zo hun vrijheid terug. Hun naam werd dan ook verbonden met alles wat met persoonlijkheid, kracht en doorzettingsvermogen te maken heeft. Het was ook Jehuda haMaccabi die de hoge Menora in ere herstelde. De naam symboliseert ook de strijd van de Joodse gemeenschap in een antisemitisch Europa. De strijd ook om erkenning binnen een niet-Joodse gemeenschap.

Antwerpen

Advertentie

Antwerpen heeft in het gehele Maccabi gebeuren steeds een zeer grote rol gespeeld. In 1930 bracht Antwerpen voor het eerst de Europese Maccabi Spelen naar België. Het gehele sportgebeuren was een onderdeel van het programma van de Wereldtentoonstelling die toen in de stad werd georganiseerd. Maccabi kon in die tijd al gebruik maken van de sportaccommodaties van Berchem.

De volgende Europese Maccabi Spelen hadden plaats in 1985 en recent nog in 2003. Dat er een sterke evolutie in zat, bewijzen de cijfers. In 1983 waren er zeshonderd deelnemers uit diverse landen en in 2003 liep het aantal sporters op tot veertienhonderd die uit tweeëndertig verschillende landen kwamen. Voor deze spelen waren drie voetbalvelden, zeven tennisbanen, één omniumsporthal, vier indoor tennis- en vier squashbanen voorzien. Deze klassieke sporten werden aangevuld met basketbal, volleybal, bowling, bridge, schaken, golf, karate en tafeltennis. Telkens werd voorzien in wedstrijden voor junioren en senioren.

Vandaag is Maccabi Antwerpen (officieel KSC Maccabi) zowat de grootste sportclub in Europa. Deze club telt ongeveer 450 families die een tiental sporten beoefenen zoals bowling, tennis, voetbal, squash, bridge, basketbal, tafeltennis, turnen, waterpolo en badminton. Maccabi Antwerpen beschikt ook over een professionele sportinfrastructuur in het sportcentrum van Hoboken aan de Maccabilaan. In 1995 werd de toenmalige Zaatlaan, waar de tennisbanen waren gevestigd, omgedoopt tot Maccabilaan. Hoe kon het anders. De ploegsporten en individuele sporten staan open voor iedereen.

Vandaag speelt KSC Maccabi voetbalclub in derde provinciale A. Over de resultaten en de capaciteiten van het voetbalteam kan ik me als leek moeilijk uitlaten. De club kreeg in 1956 de Koninklijke titel. De kleuren zijn blauwwit. Ook in Brussel bestaat er een Maccabi afdeling mét o.a. een voetbalclub.

Alle deelnemers van de Maccabi sportteams zijn amateurs en af en toe groeien er een paar professionals uit. Gekende namen zijn o.a. Sydney Appelboom in het zwemmen en Sandra Wasserman in het tennis.

Momenteel groeit het aantal leden gestaag en de deelnemers worden steeds jonger wat een zeer gunstige evolutie is volgens onze woordvoerders. Laten we er nog aan toevoegen dat het gehele Maccabi gebeuren wordt gedragen door de talrijke vrijwilligers. Er is één hoofdbestuur maar alle sportafdelingen hebben een eigen bestuur. Maccabi Antwerpen kan rekenen op de praktische steun van het stadsbestuur.

 

Advertentie

Maccabi in de geschiedenis

Uit de vroegste notities die we in de geschiedenis terugvinden, weten we dat Joden reeds in de Middeleeuwen aan sportwedstrijden deelnamen en wel bepaald in Wiesenfeld (1368), Augsburg (1470) en Rome (1460). De grootste kentering had echter plaats in de 19de eeuw toen Theodor Herzl in 1896 in zijn Judenstaat zijn bewondering voor de Maccabeeën niet onder stoelen of banken stak. De nieuwe Joodse mens was voor Herzl niet alleen een “vergeestelijkte geleerde” maar ook een sportieve, strijdbare man of vrouw die van aanpakken wist. De Joodse sportverenigingen werden dan ook prompt vernoemd naar de Maccabeeën. En dat gebeurde voor het eerst toen een Joodse groep gymnasten geweigerd werd bij een sportmanifestatie in Constantinopel. Hierop stichtten de Joodse sporters hun eigen club. In 1898 volgde de Bar Kochba Berlin en meteen ontstonden meerdere specifieke clubs.

Op dat ogenblik was er de zoveelste golf van antisemitisme die de Joden de toegang verbood tot de Duitse clubs. Zo ontstond de Jüdische Türnerschaft. Het voorbeeld van de Türnerschaft werd gevold in Polen, Rusland, Bulgarije, Finland, België en andere Europese landen. In 1921 werd de Maccabi World Union opgericht als overkoepelend orgaan van de vele nationale Maccabi organisaties die overal ter wereld zelfstandig optraden en hun eigen weg gingen. De MWU werd een soort van tegenhanger van de Olympische Spelen. De eerste Maccabiah spelen vonden plaats in 1932 in Tel Aviv. Er namen toen 400 atleten aan deel. De spelen bestonden enkel uit atletiek, voetbal en zwemmen.

Bij de tweede Maccabiah in 1935 waren er al 1350 atleten ingeschreven. Toen stopte het. De opkomst van het antisemitisme en de Tweede Wereldoorlog zal een vernietigende slag toebrengen aan de Maccabi organisaties.

De derde Maccabiade werd afgelast. En wanneer in 1936 de elfde Olympische zomerspelen werden geopend door Hitler gebeurde dit op de tonen van een speciaal voor deze gelegenheid gegoten bronzen klok, met inscriptie ‘Rufe die Jugend der Welt’ . Op dezelfde exacte datum, 1 augustus 1936, werden de eerste gevangenen in het geheim overgebracht naar het pas voltooide concentratiekamp van Sachsenhausen. De wereld werd ijskoud.

 

Europa

Na de Tweede Wereldoorlog, in 1946, kwamen de Europese Maccabi verantwoordelijken voor het eerst opnieuw samen in Londen. Hun eerste opdracht was de enorme schade van de wereldbrand in kaart te brengen. Ze besloten om onder het voorzitterschap van Pierre Gildesgame de European Maccabi Conderation (EMC) op te richten met hoofdzetel in Zwitserland. Deze nieuwe organisatie had in de eerste plaats als opdracht bij de diverse Joodse gemeenschappen de oprichting van nieuwe Maccabi clubs te promoten en ook nieuwe internationale samenkomsten te organiseren.

De EMC werd ook de stuwende kracht achter de Maccabi clubs in Oost-Europa. De eerste European Maccabi Games werden opnieuw opgestart in 1959 in Kopenhagen. Deze spelen werden meteen de voorlopers van de Maccabiade in 1962 in Tel Aviv. Op het einde van de jaren zestig werd besloten om de Europese Maccabi Spelen eveneens om de vier jaar te organiseren naar het voorbeeld van de Maccabiade. De EMC telt op dit ogenblik 33 aangesloten landen die op hun beurt deel uit maken van de Maccabi World Union. Vandaag is de MWU actief op de vijf continenten en maken er zestig landen deel van uit. Meer dan vierhonderd clubs met ongeveer 400.000 leden zijn momenteel aangesloten bij de MWU.

De volgende Europese Maccabi spelen, de 13de, zullen plaats hebben in 2011 in Wenen. In Israël hebben in hetzelfde jaar ook de JCC Maccabi Games plaats voor jongeren. De 19de Mabbiade spelen zullen gehouden worden in Tel Aviv in 2013.

http://www.emg2003.com/

 

Hoofdbestuur KSC Maccabi

 

Algemeen voorzitter:    Goldberg Sylvain

Vicevoorzitter:                 Abergel Pinas

Coördinator:                     Wien Naty
Peningmeester:                              Trau Arthur

Lid:                                        Drabkin Joelle

Lid:                                        Seidman Liliane

 

Erevoorzitter EMC:         Grun Michel