Een gesprek met Heart to Heart – de joodse hulplijn van Antwerpen

Ik probeer al langer een interview te versieren met Aaron Lerch, de supervisor van de in Antwerpen gevestigde joodse vereniging Heart to Heart. De organisatie runt een telefonische hulplijn voor mensen die over hun problemen willen spreken en tracht ze te helpen.Vorige week kreeg ik dan een telefoontje van de man zelf. Hij liet me weten dat hij in zijn drukke dagschema de tijd heeft gevonden om mijn vragen voor Joods Actueel te beantwoorden.

Daniel Werner

Wat is Heart to Heart en welke functie vervult ze in onze maatschappij?
Heart to Heart is een organisatie die telefonische bijstand biedt aan leden van de joodse gemeenschap. Die bijstand kan verschillende vormen aannemen, afhankelijk van het probleem.

Het leven bestaat nu eenmaal uit pieken en dalen waarbij iedereen eens de behoefte kan hebben aan een luisterend oor. Door sociale en culturele aspecten eigen aan onze gemeenschap is het soms beter een probleem in discretie en anonimiteit te bespreken. Soms is een luisterend oor bieden op zich al een oplossing voor het probleem. Het bespreken van een moeilijke kwestie met een toegewijde vrijwilliger die medeleven toont is vaak de sleutel tot het probleem. Onze vrijwilligers zijn een groep mensen (zowel mannen als vrouwen) die vol toewijding en overtuiging klaarstaan met raad en daad. Zoals de naam het insinueert gaat het bij Heart to Heart om een dialoog – een dialoog gevoerd van hart tot hart!

Advertentie

hoe is Heart to Heart tot stand gekomen?
Problemen maken nu eenmaal deel uit van onze samenleving en het is aan ons om de beslissing te nemen – gaan we ze negeren, of gaan we ze oplossen. Onze gemeenschap kent heel wat mensen die zich door de aard van hun activiteiten bezighouden met emotionele aspecten; rabbijnen, lesgevers, jeugdleiders of gewoon mensen die, door de zachte aard van hun karakter en hun gave om mensen een gevoel van behaaglijkheid en vertrouwen te geven, als praatpaal voor allerlei problemen fungeren. Het zijn die personen, die niet altijd de tijd en de middelen hebben om de mensen in kwestie een adequate begeleiding te geven, die samen Heart to Heart hebben opgericht. Een organisatie waarbij iedereen terecht kan en waarbij alles bespreekbaar is.

Wie zijn de hulpverleners en wat zijn hun beschikbare middelen?
Alle hulpverleners werken op vrijwillige basis. Ongeveer een jaar geleden werd een oproep gelanceerd voor vrijwilligers. Door de grote opkomst moest er een selectie gebeuren – die geschiedde op basis van de aanleg van de vrijwilligers, hun talenkennis, toewijding en zeker ook hun discretie. Debbie Grosz, een Israëlische psychologe, bekend om haar brede waaier van kennis omtrent slachtofferhulp was verantwoordelijk voor de initiatie, coördinatie en vorming van de vrijwilligers. In Israël leidt zij trouwens al jaren een gelijkaardig initiatief.

Van onze hulpverleners verwachten wij dat zij in staat zijn om in de eerste plaats actief te luisteren, de mensen niet te beoordelen en ten alle tijde objectief en oprecht te blijven. In veel gevallen is het bieden van een luisterend oor op zich al een halve oplossing. Doch, onze hulpverleners zijn ook opgeleid om samen met de beller de problemen stap voor stap te bespreken, waarbij ze samen een passende oplossing vinden. Met de tijd hebben we ook een uitgebreid systeem ontwikkeld wanneer telefonische hulp niet volstaat, de beller wordt dan doorverwezen naar professionele hulp.

Het gezegde “de beste werknemer is een vrijwilliger” is voor onze organisatie zeker van toepassing. Urenlang naast een telefoontoestel zitten om mensen te helpen, doet men niet tegen een financiële vergoeding, maar uit pure naastenliefde. Het is die toewijding en liefdadigheid die hen naar Heart to Heart heeft gebracht terwijl hun bron van motivatie de drijfveer is die de organisatie dag in dag uit voortstuwt.

U had het net over discretie, blijkbaar is die van groot belang voor jullie?
Discretie en anonimiteit zijn de sleutelwoorden waarrond onze organisatie draait. De eerste capaciteit waarover onze hulpverleners moeten beschikken is discretie. Men mag niet uit het oog verliezen dat het uiteindelijk draait om een organisatie vóór en dóór de Joodse gemeenschap – een hechte gemeenschap waar iedereen elkaar kent. Sinds onze oprichting heeft zich nooit een incident voorgedaan waarbij onze geloofwaardigheid in het gedrang kwam. Ik sta er dan ook persoonlijk op de anonimiteit van onze medewerkers en de gevoerde telefoongesprekken te garanderen.

Advertentie

“Door en voor de Joodse gemeenschap”- bedoelt u daarmee dat HTH alleen Joodse hulpverleners heeft?
Wij zijn een hulplijn, met als eerste prioriteit mensen te helpen – religie en afkomst zijn hierbij van minder belang. Gezien de anonimiteit van onze bellers is het vaak onmogelijk om dit soort details te achterhalen en vanuit psychologisch standpunt doet het er meestal niet toe. Onze hulpverlening is wel toegespitst op de joodse beller. Het is daarom dat wij van onze hulpverleners wel verwachtten dat zij joods zijn. Uit onze ervaring blijkt dat een joodse hulpverlener in veel gevallen van essentieel belang is voor het oplossen van problemen. Door de culturele verschillen kunnen sommige problemen als onoverkomelijk bestempeld worden door een lid van de gemeenschap, terwijl hetzelfde probleem door een buitenstaander als de gewoonste zaak van de wereld wordt beschouwd. Daarbij, om een algemene hulplijn te bellen en heel de joodse traditie, cultuur, wetgeving en sociale omgang uit de doeken te doen blijft voor veel mensen de drempel te hoog.

Nu de taak van HTH duidelijk is, rest mij nog één belangrijke vraag – boeken jullie succes?
Verwachten dat er geen problemen meer zijn is een utopie. Ons succes kan worden gemeten door het aantal mensen die in ons geloven en ons bellen als er zich problemen voordoen. Concrete voorbeelden over problemen die wij in goede banen hebben kunnen leiden, kan ik u omwille van de anonimiteit van onze bellers niet geven. Ik kan wel vaststellen dat sinds de activering van de hulplijn het aantal telefoongesprekken met de dag toeneemt. Nog een maatstaf voor het succes is dat bellers vaak vragen om doorverbonden te worden met de persoon waarmee het initiële contact gebeurde (daarbij gebruiken ze de codenaam waarmee hij of zij zich identificeert naar de beller toe). Het is ontroerend om te zien hoe een paar telefoongesprekken een intense verbondenheid tussen mensen kan teweegbrengen en hen daadwerkelijk over hun problemen heen kunnen helpen.

Heart to Heart: Telefonische hulplijn – 03 232 22 27
Van zondag tot donderdag van 10u tot 12u en van 20u tot 22u

Artikel eerder verschenen in Joodse Actueel van juni 2007