Joods Actueel rouwt om heengaan erevoorzitter Louis Davids

Deze ochtend overleed in Antwerpen Louis Davids, de voormalige hoofdredacteur van het Belgisch Israëlitisch Weekblad. Davids was erevoorzitter van Joods Actueel waarvoor hij in elke editie, ook de jongste, Overpeinzingen, een bijzonder geliefde column schreef. Louis Davids is de grootvader van hoofdredacteur Michael Freilich en vader van Joods Actueel directeur Terry Davids. Hij overleed op 86-jarige leeftijd na een maandenlang ziekenhuisverblijf. Davids stond bekend voor zijn markante uitspraken, verzoening na de oorlog en dialoog tussen de gemeenschappen.

Uit een eerder artikel verschenen over Louis Davids

Het Belgisch Israëlitisch Weekblad, waarvan Louis Davids vijftig jaar lang de hoofdredacteur was stoelde op drie pijlers:  het informeren over het Joodse leven in binnen- en buitenland, het streven naar een Joods – Christelijke vriendschap in de breedste zin van het woord en het bijdragen tot de realisatie van de rechtvaardige Vlaamse verzuchtingen.

Meer dan 50 jaar streefde hij ernaar en slaagde hij erin een zelfstandig en niet partijgebonden onafhankelijk weekblad uit te brengen zonder subsidie. Al die tijd heeft hij zich naar eer en geweten ingezet, iets wat in de media geen sinecure is. Als journalist bleek het dikwijls balanceren op een slappe koord. Elk artikel kan anders worden geïnterpreteerd. Wat voor de ene een prachtig stuk is, kan in de handen van een andere lezer beschouwd worden als rotzooi. Hij was zich al die tijd zeer goed bewust van het feit dat een weekblad maken een penibele zaak was. Een tijdschrift, een blad dat al zijn lezers kan tevreden stellen, moet immers nog gecreëerd worden.

Oorlogsjaren
In het eerste deel van zijn memoires vertelt de auteur over zijn kindertijd en zijn roots die in Szatmarnemeti in Hongarije lagen, maar hij was amper drie maanden jong als zijn ouders naar Antwerpen immigreerden. Bij de inval van de Duitse bezetters in 1940 vluchtte de familie aanvankelijk naar Toulouse in Frankrijk maar keerde daarna terug naar Antwerpen. Na diverse razzia’s waaraan ze ternauwernood waren ontsnapt, besloten ze onder te duiken in Brussel waar de Joden meer verspreid woonden over de stad.

Advertentie

Op een bepaalde dag stapte Louis Davids zonder zijn ouders te verwittigen op de trein en vertrok hij richting Antwerpen. Daar aangekomen werd hij verklikt en samen met een Hongaarse buurman opgepakt en overgebracht naar Wilrijk, waarna hij naar de Dossinkazerne in Mechelen werd overgebracht. Vanuit het Centraal station werd hij op de laatste reizigerstrein gezet, het 19de transport, dat naar Auschwitz vertrok. Op een bijna miraculeuze wijze slaagde hij erin uit de dodentrein te ontsnappen en kwam hij  na heel wat omzwervingen opnieuw in Brussel terecht. Via de verzetsman Fierens kreeg hij een nieuwe identiteit en kon hij onderduiken als Louis Willegem bij Abbé André in een abdij in de provincie Namen. Daar bleef hij ondergedoken tot de bevrijding. Samen met zijn zussen Lidi, Eva en Ethel slaagde de familie er in de Tweede Wereldoorlog te overleven. In 1950 verkregen zij de Belgische nationaliteit en veranderden ze hun naam van Davidovics in Davids.

Journalist
Na de bevrijding werd hij tijdens zijn werk in de diamantwijk na de bevrijding, uitgenodigd door het Nederlandse Nieuw Israëlitisch Weekblad (NIW) om hun medewerker te worden in Antwerpen. Punctueel en plichtsbewust als hij was kweet hij zich met bijzondere geestdrift van zijn taak en kreeg hij de smaak voor de journalistiek te pakken. Na lang aandringen slaagde hij erin om de Belgische uitgave van het NIW op de mark te brengen. In 1954 werd het Belgisch Israëlische weekblad geboren. Twee jaar later zal Louis Davids huwen met Mirjam Steiner waaruit later de dochters Thérèse (Terry) en Nicole werden geboren.

In 1957 stop hij de samenwerking met het weekblad in Amsterdam en op de eerste vrijdag van de maand mei in datzelfde jaar rolde het eerste zelfstandige Belgische Israëlitische Weekblad van de persen. Omdat hij er grondig van overtuigd was dat er veel misverstanden bestonden over de Joden en het Jodendom bepleitte hij een stevige samenwerking tussen de religies Jodendom en christendom. Louis Davids was er altijd van overtuigd dat men alleen door communicatie met elkaar tot een positieve verstandhouding en samenwerking te komen. Later, in 1970, zal hij de Antwerpse contactgroep voor Joods – Christelijke betrekkingen oprichten wat leidde tot het postume eerherstel in de St. Michielskathedraal in Brussel van de twintig Joden die er op 21 mei 1370 levend werden verbrand. De zogenaamde heiligschendende feiten waarvoor deze mensen werden omgebracht, werden in de 18de eeuw afgebeeld in de glasramen van de kathedraal.

Tijdens de viering van het tienjarige bestaan van het BIW werden de Joods-Christelijke verhouding ter sprake gebracht door opperrabbijn Dreyfus. In zijn toespraak verwees naar de “Verklaring van de Joden” die tijdens het tweede Vaticaans concilie van 15 oktober 1965 werden goedgekeurd en waarin het antisemitisme in scherpe bewoordingen werd veroordeeld en het Joods – Christelijke erfgoed werd beklemtoond. Naar aanleiding daarvan bracht men ook hulde aan Louis in de Vlaamse pers.

Het BRT televisieprogramma “Op de man af” dat de inzet belichtte van iemand met een speciale verdienste bracht een mooi pôrtret van Louis. Dhr. Mahler, secretaris –generaal van de Joodse gemeente stelde toen alles in het werk om de uitzending te dwarsbomen. Pas na tussenkomst van wijlen Marcel Ginsberg en Salomon Klagsbald kon de uitzending toch doorgaan nadat ze aanvankelijk werd uitgesteld door de hevige polemiek die was ontstaan. Kennelijk zag Mahler het verkeerde van zijn handelswijze in want bij de uitreiking van Visser-Neerlandiaprijs aan Louis Davids, wegens zijn persoonlijke verdiensten op het vlak van de ontplooiing en verbreiding van de Nederlandse taal en cultuur binnen de Joodse gemeenschap, drukte Mahler, Louis Davids op het hart dat hij “eer verschafte aan de Joodse gemeenschap”.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog vroeg de Jood Taub hulp aan de Vlaamse frontman August Borms en werd daarbij geholpen. Borms is in de Belgische geschiedenis zowat het symbool van de collaboratie met de Duitsers. Niet alleen in de Eerste Wereldoorlog, maar ook in de Tweede. Daarvoor zal hij tijdens de repressie ter dood worden veroordeeld en terechtgesteld. Diezelfde Borms stelde tijdens de begrafenis van Maarten Rudelsheim dat “de eerste Vlaming die in de gevangenis was gestorven voor Vlaanderen een Jood was”. Rudelsheim werd immers na de Eerste Wereldoorlog opgesloten in een Antwerpse gevangenis in de Begijnenstraat en overleed er.

Louis Davids ging ook regelmatig in de clinch met het Brusselse CCOJB of het Comité de Coördination des Organisations Juives de Belgique omwille van hun ééntalig optreden. Hij werd ook ontvangen door Koning Boudewijn en omwille van zijn inzet voor de Joods – Christelijke betrekkingen werd hij zelfs uitgenodigd op het Vaticaan en in audiëntie ontvangen door Paus Johannes Paulus II.

Advertentie

Door zijn toedoen en dankzij vriendschap met J. Ghoos, de toenmalige directeur van de luchthaven van Deurne, kreeg hij contact met het Ministerie van Verkeerswezen en de toenmalige minister De Croo die zijn wens aanhoorde voor de inrichting van een synagoge op de nationale luchthaven in Zaventem. Op zondag 23 juni 1985 werd de synagoge plechtig geopend en werd Zaventem de eerste internationale luchthaven in Europa met een synagoge.

Indrukwekkend is de lijst prominenten die het BIW bij zijn 25ste verjaardag alle lof toezwaaiden o.a. premier Wilfried Martens, Jean Bloch, gouverneur Kindsbergen en kardinaal Seunens, Leo Tindemans, Karel Van Miert, dr. Vic Anciaux, Willy De Clercq en vele anderen. In het boek worden ook de voornaamste passages van hun redevoeringen afgedrukt.

Omwille van zijn inzet als hoofdredacteur van het BIW en zijn verdiensten binnen de Belgische pers werd Louis Davids ook verkozen als voorzitter van de “Vereniging van Vlaamse Journalisten van de Belgische Pers”. Hij werd als Jood met eenparigheid van stemmen verkozen door de journalisten.

In menig debat en voordracht moest hij opkomen voor de Staat Israël die hij verklaarde steeds te blijven steunen en dat zal blijven doen. Met de klemtoon op de staat Israël, niet op de regering. Israël is en blijft voor de Joden een veilige haven in geval van nood.” Het is ons vaderland”, stelt hij.