Europese beleidsmakers eenzijdig voorgelicht over Midden-Oosten

sancties (Copy)

In een uitgelekt rapport van de Europese Unie wordt de situatie in Jeruzalem als “het gevaarlijkst sinds de oorlog van 1967” omschreven. “De bouw van steeds meer nieuwe nederzettingen in en rond de stad zou de spanning met de Palestijnen doen toenemen”. Dat valt te lezen op de website van de VRT. Belangrijke media in andere Europese landen brachten dit nieuws eveneens.

Lieve Schacht

De status van de Tempelberg

Ook de manier waarop Israël omgaat met de status van Tempelberg (Haram al-Sharif voor de moslims) wordt in het rapport aangeklaagd. Voor de joden is dit de (enige) heilige plaats ter wereld. Ook voor christenen en moslims is deze plaats heilig. Volgens het VRT verslag is “de huidige Rotskoepelmoskee van de kalief Umar uit de zevende eeuw, de derde meest heilige plaats na Mekka en Medina”. Hier slaat de VRT de bal mis: de Rotskoepel is helemaal geen moskee, maar een gedenkplaats.  Een typisch voorbeeld van de onzorgvuldigheid waarmee de VRT met informatie omgaat?

Wie ligt aan de basis van het falen van de tweestatenoplossing?

Europese diplomatieke diensten maken regelmatig rapporten over het conflict tussen Israël en de Palestijnen. Deze rapporten zijn doorgaans geheim en worden vooral gebruikt om Europese beleidsmakers te adviseren. Het diplomatieke rapport over de situatie in Israël dat aan de Britse krant The Guardian werd gelekt, is erg kritisch voor Israël. In het VRT verslag luidt het dat er “een gevaarlijke spiraal van geweld heerst die een bedreiging vormt voor de tweestatenoplossing (…) Sommige analisten spreken al van een Silent Intifada of nieuwe sluimerende Palestijnse opstand tegen Israël.” Deze rapporten over Israël zijn het werk van ngo’s als HaMoked, ACRI, Ir Amim, Yesh Din and B’Tselem, organisaties die jaarlijks rijkelijk gesubsidieerd worden door de Europese Unie, maar ook door individuele Europese landen als Noorwegen, Spanje, Groot-Brittannië, Zweden, en andere.

Advertentie

Ze zijn de meest actieve opposanten in Israël. Dit is hun democratisch recht. Maar hun analyses zijn tendentieus en bijgevolg niet echt geschikt om er een evenwichtige politiek op te baseren. Om tot een objectief oordeel over het conflict te kunnen komen, zouden de Europese diplomatieke diensten ook bronnen van de andere kant moeten bekijken. Zeker als ze er rekening mee houden dat zowel de PA als het regime van Hamas verre van democratisch zijn: er is geen persvrijheid, de enige vrije verkiezingen dateren ondertussen al van 2006, Hamas greep de macht in Gaza na een hevige broederstrijd met Fatah. Israëlische steden met de regelmaat van een klok vanuit Gaza met raketten beschoten.

 

Feit is dat er in en rond Jeruzalem de jongste maanden effectief verschillende aanslagen waren en dat er rellen zijn uitgebroken. Het is duidelijk dat de situatie er zeer explosief is. Maar sinds de “Arabische Lente” staat zowat de hele Arabische wereld in rep en roer. Wanneer jonge moslims zelfs in West-Europa aangetrokken worden door het succes van extremistische groeperingen als Islamitische Staat, is het nogal evident dat dit ook aantrekkelijk is voor jonge Palestijnen. Syrië is vlakbij en waarom niet dromen van de uitbreiding van het kalifaat richting Israël? Wellicht spreekt het kalifaat meer tot de verbeelding van Palestijnse extremisten dan de tweestatenoplossing. Gezien de recente golf van aanslagen in West-Europa en de blijvende terreurdreiging is het verbijsterend dat dit thema niet in Europese onderzoek aan bod kwam. Men blijft blind voor wat zich binnen de Arabische wereld afspeelt en Israël krijgt zoals steeds de volle lading.

De toenadering tussen de Palestijnse Autoriteit en Hamas ligt op dit ogenblik ook op apegapen. Naar aanleiding van de viering van de 80ste verjaardag van president Abbas, benadrukte Hamas verschillende keren dat diens ambtstermijn als president sinds 2009 afgelopen is en dat hij geen legitieme leider meer is. Hamasleider Salah Bardaweel noemde Abbas een “onbuigzame dictator die absoluut weigert om de macht te delen”. Hamasleiders zouden bovendien van plan zijn in Gaza een “Hoger Comité” in het leven te roepen en de strook verder uitbouwen tot een zelfstandige staat, los van de Palestijnse Autoriteit. Dat werd onlangs bevestigd door Hamasleider Mahmoud Zahar. Ook Fatahleiders erkennen dat de diepe kloof tussen de Palestijnse Autoriteit en het regime van Hamas hoogstwaarschijnlijk nog jaren zal voortduren.

Hierover worden de adviseurs van het Europese Midden-Oostenbeleid in elk geval niet ingelicht. Misschien wil Europa wel niets horen hierover. Het nieuwe Europese Midden-Oostenbeleid is ondertussen al opgestart: Europa blijft zich inzetten voor de tweestatenoplossing. Het wil dit bereiken door de druk op Israël op te voeren.

 

Labelen

De Israëlische krant Ha’aretz publiceerde op 16 april een brief van zestien Europese buitenlandministers aan de Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken, Federica Mogherini. Volgens Ha’aretz zou deze brief het werk zijn van de Belgische buitenlandminister Didier Reynders. Feit is dat Reynders deze brief ondertekende samen met zijn collega’s uit Frankrijk, Groot-Brittannië, Spanje, Italië, Zweden, Malta, Oostenrijk, Ierland, Portugal, Slovenië, Hongarije, Finland, Denemarken, Nederland en Luxemburg. Duitsland is de enige belangrijke Europese speler die dit initiatief uitdrukkelijk niet steunde. De brief vraagt de Hoge Vertegenwoordiger om het labelen van de producten uit de Israëlische settlements op te starten. “We blijven bij ons standpunt dat dit een belangrijke stap is in de implementatie van de Europese politiek in verband met het tot stand komen van de tweestatenoplossing”, zo luidt het. De brief eindigt met de vaststelling dat “de voortdurende uitbreiding van de illegale settlements door Israël sinds 1967 het vooruitzicht op een eerlijke en definitieve vredesregeling bedreigt.”

Advertentie

Als officiële documenten op de tafel van een krant belanden, is dat natuurlijk belangrijk nieuws. Maar niet alleen de inhoud van de geheime documenten is belangrijk. Kritische media zouden zich de vraag moeten stellen wie dit document daar bracht en waarom dit op dat moment gebeurde. Bij de VRT was dat alvast niet het geval. Daar werd het uitgelekte rapport kritiekloos aan het publiek voorgelegd. De vraag waarom The Guardian dit zo maar in de schoot geworpen kreeg werd niet gesteld. Joods Actueel gokt erop dat dit lek de baan moest vrijmaken voor de invoering van de Europese sancties tegen Israël, waar de anti-Israël lobby al zo lang en zo luidruchtig naar vraagt.