Lucidarium: is Joodse muziek, muziek van Joden, voor Joden of door Joden?

Lucidarium: is Joodse muziek, muziek  van Joden, voor Joden of door Joden?

Dat blijkt een moeilijk te beantwoorden  vraag,  maar wat zeker is is dat de muziek die Lucidarium te horen brengt ongetwijfeld wél Joodse muziek is en bovendien ook nog  in zijn puurste vorm. De groep was dit jaar te horen in Antwerpen in een programmatie van het Joods Cultuurfestival van de provincie Antwerpen.

Italië was niet alleen voor componisten uit de Lage landen het muzikale centrum van de wereld maar bood ook voor de Joodse muziek een bijzondere plaats in een bijzondere muzikale periode van Europa.  Toch is deze muziek nauwelijks bekend bij het publiek, ook niet in Vlaanderen dat nochtans een befaamde  traditie heeft in de uitvoeringspraktijk van oude muziek.  De Italiaanse Joden, de ‘Italikim’, maakten in de vijftiende en zestiende eeuw slechts een klein deel uit van de Joodse populatie in zuidelijk Europa, maar hun culturele erfenis is van hoge kwaliteit. Het Ensemble Lucidarium uit Milaan specialiseert zich in (Joodse) muziek uit de Middeleeuwen en vroege Renaissance en doet onderzoek naar onbekend repertoire. De leden reconstrueren muziek met behulp van fragmenten die worden gevonden in universiteiten en archieven en spelen op authentieke instrumenten. We woonden het concert in Antwerpen bij. Het ensemble dat de werken uitvoerde op authentieke instrumenten kan geen grote volumes ontwikkelen daar leent het middeleeuwse instrumentarium zich niet toe.  We woonden het concert bij en waren begeesterd vanaf de eerste noot. Prachtig wat een adembenemende dynamiek! Dat  leverde een zeldzame integere muziekuitvoering op en wat ons betreft mogen de organisatoren van  het Joods cultuurfestival Lucidarium ook zonder festival nog een keer programmeren.