Gestolen Thorarollen terecht [audio update]

Laatste nieuws in deze zaak:
– De rollen komen terug uit Polen
– Blijkbaar hebben de eigenaars van de rollen zelf losgeld betaald
– De Joodse gemeente heeft dat zelf niet gedaan, ‘Als we het één keer doen, stellen we ons voor altijd kwetsbaar op.’ aldus P. Kornfeld

Joods Actueel heeft op woensdagmiddag vernomen dat een deel van de gestolen Thorarollen werd teruggevonden. Enkele weken geleden werden zes van deze waardevolle religieuze Joodse teksten gestolen uit de synagoge aan de Oostenstraat in Antwerpen.

Volgens onze bronnen werden de rollen meegenomen door een bende Oost-Europese dieven en zijn ze thans op terugweg naar Antwerpen. Dit werd bevestigd door Pinkhas Kornfeld, secretaris van de Joodse gemeente. De politie kreeg veel tips binnen en ook enkele vragen om losgeld te betalen.  Ook mensen die niets met de zaak te maken hadden waagden hun ‘kans’ en vroegen om losgeld. De politie moest ook deze valse pistes opvolgen.

Het heeft er alle schijn van dat er inderdaad een deel losgeld betaald werd, al wil de politie of de Joodse gemeente dit niet gezegd hebben. Het zou in ieder geval niet gaan om een bende die zich specialiseert in kunstroven.Alles wijst er bovendien op dat de dieven met een lager bedrag genoegen namen en geen honderdduizenden euro’s eisten.

Advertentie

De 200 jaar oude thorarol die de Holocaust overleefde zou één van de thorarollen zijn die op haar terugweg naar Antwerpen is.

Twee weken geleden hield de Joodse gemeenschap nog een groot gebed en een dag van vasten naar aanleiding van de grote roof.

Volgend artikel verscheen in Joods Actueel van vorige week:

Roof Thorarollen schokt gemeenschap

De roof van zes waardevolle Thorarollen uit de synagoge aan de Oostenstraat zindert twee weken na de feiten nog na. Het politieonderzoek heeft voorlopig nog niet tot een doorbraak geleid.

We weten ondertussen dat de dieven via een zijgebouw het pand binnen zijn geraakt. Ze hebben behalve enkele deuren ook het slot van de ark, waarin de rollen lagen opgeborgen, kunnen openbreken. Het ijzeren hekken dat daarachter stond, konden ze niet openbreken. Toch konden ze zes Thorarollen ontvreemden. De kleine exemplaren pasten makkelijk door het hekken heen, de grotere werden opengerold en van de houten stokken gesneden. Zoveel is zeker, de dieven wisten waar ze mee bezig waren.

Een Thorarol is bijzonder waardevol en wordt op meer dan 30.000 euro per stuk geschat. Het schrijven ervan is een zeer precieze taak dat soms meer dan een jaar in beslag neemt en dus een jaarsalaris van een gediplomeerd schrijver uitmaakt.

Eén van de rollen zou meer dan tweehonderd jaar oud zijn en een wel zeer bijzondere geschiedenis hebben gehad. Ze werd namelijk door een vrouw meegenomen naar een concentratiekamp en heel die tijd verborgen gehouden tot na de oorlog. Kunstkenners schatten de waarde ervan boven de 250.000 euro.

Advertentie

Centrale rol

De Thora speelt een centrale rol in het leven van gelovige Joden. Behalve het bestuderen ervan wordt er tijdens de diensten in de synagoge ook uit gelezen, en dat drie keer per week. Groot was dan ook de verontwaardiging op zaterdagochtend toen de gebedsgangers voor de Sabbatdienst aankwamen en vernamen dat de dienst niet zou kunnen plaatsvinden. De verbijstering was totaal

Een Thorarol die beschadigd geraakt door water of brandschade wordt trouwens niet weggegooid maar net als mensen ten grave gelegd. Elke Joodse begraafplaats heeft dan ook naast een afdeling voor de overledenen ook een speciale locatie voor de Thora, die net als een mens als bijzonder heilig aanzien wordt.

Losgeld?

Aangezien Thorarollen in overgrote meerderheid gekocht worden door Joodse gemeenschappen is de kans klein dat de rollen elders zullen worden aangeboden. De kopers willen namelijk altijd de oorsprong kennen. Waarschijnlijk zal er binnen enkele dagen of weken een vraag om losgeld binnenkomen, aldus kenners die dit soort zaken al eerder hebben meegemaakt.

Een andere mogelijkheid is dat de Thora’s een aantal jaar ondergedoken worden en later in verre landen als Brazilië en Australië worden verkocht. In België is dit de grootste roof van Thorarollen ooit.

Tijdens WOII werden uit dezelfde synagoge zo’n tien rollen en nog eens honderden heilige geschriften door het raam naar beneden gegooid en op straat verbrand

Politiek

De roof van de thora’s kwam uitgebreid in het Vlaamse nieuws, zowel in kranten, radio als op TV. Ook de politieke wereld toonde zich bezorgd. Minister van Binnelandse Zaken Turtelboom (OpenVLD) bezocht de getroffen synagoge. Ze deed dat samen met partijgenoot en Antwerpenaar Willem-Frederik Schilz. Die verklaarde zich nauw verbonden met de Joodse gemeenschap. Turtelboom beloofde dat de speciale cel kunstdiefstallen van de politie zich intensief zou bezighouden met de speurtocht naar de gestolen goederen. Antwerps schepen voor erediensten Heylen (CD&V) bracht eveneens een bezoek.

Meer dan een jaar geleden werd nog een dossier ingedient om de kwestieuze synagoge, een erkend monument, grondig te later renoveren. Bij die renovatiewerken zou er ook werk worden gemaakt van een betere beveiliging. Mogelijk zet deze roof dat proces in een stroomversnelling.