Geslaagde filmvoorstelling van Joods Actueel in Antwerpen

Joods Actueel hield gisteren de avant-première van de Hollywoodfilm “The Debt”. Het bleek een geslaagde avond met een zeer grote opkomst. Gastspreker Pieter De Crem kon vanwege de politieke actualiteit niet aanwezig zijn maar vaardigde collega-minister Annemie Turtelboom af om het voorwoord te houden.

Enkele sfeerbeelden en de integrale voordracht van de minister hieronder. (foto’s Dirk Opdebeeck)

Bij deze wenst Joods Actueel ook nog de mede-sponsors van de avond te bedanken, onze goede vrienden van Christenen voor Israël België

 

Toespraak van minister Annemie Turtelboom

Advertentie

Beste genodigden,

Het is mij een eer hier vanavond, voor dit uitzonderlijke publiek, een inleidend woordje te geven bij de film the Debt. Bijzonder ook, omdat ik weet dat voor velen onder jullie de achtergrond van deze film, de Tweede Wereldoorlog en meer bepaald de Holocaust, een hoofdrolspeler was en soms nog is in jullie leven. Wij zijn hier vanavond dan ook niet enkel samen voor een avondje spannende film, maar ook om te herinneren, terug te denken aan wat er meer dan zestig jaar geleden gebeurde.

Zesenzestig jaar geleden vielen de omheiningen rondom  kampen als Auschwitz, Sobibor, en Treblinka … en de wereld trof er het grootste massagraf aller tijden aan. Nazi-Duitsland vermoordde op enkele jaren tijd koelbloedig, systematisch en beredeneerd ongeveer zes miljoen mensen –2/3 van de huidige Belgische  bevolking –, omdat ze als jood werden geboren, omwille van hun geaardheid of omdat ze anders dachten.

S.S.-kampartsen – zoals de Dr. Dieter Vogel uit de film – hadden zich er het recht toegeëigend om te beslissen over leven en dood. Het merendeel van de op transport gezette joden werd vergast in de uren na hun aankomst, terwijl andere werden geselecteerd voor gruwelijke proeven of moesten werken tot de dood.

Onder de slachtoffers van de naziterreur vallen ook veel Belgen te betreuren. Vanuit de Mechelse Dossin-kazerne vertrokken tussen augustus ‘42 en juli ‘44 achtentwintig konvooien met maar liefst 25.000 Belgische joden in beestenwagens naar Auschwitz – velen afkomstig uit Antwerpen, op amper een boogscheut van dit theater. 24.000 van hen verdwenen  voor altijd in Nacht und Nebel.

Velen van jullie hebben familie, vrienden, naasten dichtbij of veraf verloren tijdens de catastrofe. Sommigen hier vandaag aanwezig hebben de gruwel zelfs aan den lijve ondervonden. Iemand als Dov Nash, hier vanavond bij ons aanwezig, die zijn beide ouders en zijn broertje Emiel is verloren aan de naziterreur. Een man die alleen al door te overleven een daad van verzet heeft gepleegd maar die daar een onmenselijke prijs voor betaalt. Wat kan ik zeggen om dit verdriet, dit lijden te omvatten. Daarvoor past alleen stilte…

En toch hoewel woorden tekort schieten, is het noodzakelijk dat we erover blijven spreken, schrijven, filmen. Enkel door te blijven herinneren wat er gebeurd is, kunnen we vermijden dat dit ooit opnieuw gebeurt. Het is onze democratische en menselijke plicht dat we zorgen dat ook zij die na ons komen achterom kijken en lessen trekken. De geschiedenis moet een waarschuwing zijn voor de gevolgen van totalitarisme en extremisme.

Advertentie

Maar nu de overlevers van de oorlog steeds minder talrijk worden, zullen ook de verhalen steeds minder verteld worden. Daarom  ligt hier een belangrijke taak weggelegd voor de overheid. Zij moet blijven investeren in herinneringseducatie en in goed onderwijs.

Op dat vlak zijn er al heel wat initiatieven ontplooid:  Flanders Fields in Ieper, het Fort van Breendonk, het Joods Museum voor Deportatie en Verzet in Mechelen en het Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij (SOMA) in Brussel hebben tot doel de komende generaties uit te leggen waartoe discriminatie, uitsluiting, racisme en onderdrukking kunnen leiden.

Maar een belangrijke taak ligt ook bij ons – de schuld, zo u wil, die wij allen te vereffenen hebben tegenover de slachtoffers van het nazisme, ligt in de plicht waakzaam te zijn tegenover denkbeelden en houdingen die de democratie ondergraven. En die waakzaamheid is geboden: ik heb zelf tijdens een ontvangst van de Joods Actueel directie en redactie met ontzetting gemerkt welke antisemitische en racistische boodschappen ook nu nog bij hen toekomen. Een onderzoeksrapport van de VUB bracht een ontstellend antisemitisme in de Brusselse scholen aan het licht en het is afwachten wat een soortgelijk onderzoek in Antwerpen aan het licht zal brengen.

We moeten ons ten allen prijze verzetten tegen dergelijke demonisering van andersdenkenden, we moeten vermijden dat ons wereldbeeld vernauwt tot een wij-zij, zwart-wit, goed-fout -tegenstelling. Want als we één les uit de Tweede Wereldoorlog onthouden is het dat een gesloten wereldbeeld de voedingsbodem was voor collectieve waan, en dat precies dit gesloten wereldbeeld de legitimatie was voor ondenkbare misdaden.

Wat de film ons vandaag ook leert is dat we nooit te laat is om te zoeken naar gerechtigheid voor deze misdaden. Dat is wat de drie Mossad-agenten in de film doen, op jacht naar de nazi-beul. Enkel zo kunnen zij in het reine komen met het verleden.  Dat is wat iemand als Simon Wiesenthal zijn hele leven heeft gedaan. Niet vanuit wraak maar vanuit een zoeken naar rechtvaardigheid, als voorvechter van de 6 miljoen mensen die zich niet langer konden verdedigen. Zijn belangrijkste strijd echter was zoals hij zelf zegt:  to fight against forgetting and to keep remembrance alive

Dat wij hier vanavond samen zijn toont dat we die strijd blijven voeren en dat is ook iets wat ik als minister van Binnenlandse Zaken wil doen, door kordaat op te treden tegen radicalisering, racisme en haat.

Maar het is ook iets dat we allemaal samen moeten doen.  Laten we de Holocaust nooit vergeten, maar laten we de lessen die we er uit trekken ook toepassen, elke dag in onze houding tegenover elkaar en de samenleving. Enkel dan zal die herinnering zinvol zijn.

Ik wens u alvast een fijne filmavond.