Els Snicks nieuwe boek over Joseph Roth absolute topper

De publicatie van Waar het me slecht gaat, is mijn vaderland. Joseph Roth in Nederland en België van literatuurwetenschapper Els Snick (UGent) raakt een gevoelige snaar bij een grote schare bewonderaars van deze Joodse auteur.

Guido Joris

Literatuurwetenschapper Els Snick is literair vertaalster en docente Duits aan de Hogeschool Gent. Zij is wetenschappelijk lid van het in 2008 in Wenen opgerichte Internationale Joseph Roth Gesellschaft. Vorig jaar promoveerde zij op haar proefschrift over Roth.

“Ik heb Roth altijd beschouwd als een vriend en metgezel en daarin ben ik waarachtig niet de enige. Het was, gek genoeg, tijdens een Amerikaanse reportagereis, dat ik hem echt goed leerde kennen, alweer jaren en jaren geleden. Ik had een bundel van zijn journalistieke werk uit Berlijn in m’n bagage gestoken en tijdens een lange treinreis langs de oostkust werd zijn schrijvende stem mijn belangrijkste gezelschap. Joseph Roth blijft ons, lezers, schrijvers en journalisten, eeuwig onder de huid zitten. Zo moet dat dus, dacht ik voortdurend. Zo moet je kijken. Zo moet je vragen. Zo bouw je een scène op. Zo breng je een stemming over op de lezer. Zo sleep je hem mee, tegen wil en dank soms, naar de meest godvergeten uithoeken van de twintigste eeuw en je laat hem mee zweten en bloeden. En dat doe je allemaal in een paar honderd woorden, en geen letter meer dan nodig. Dat is journalistiek vakmanschap op z’n top”, schrijft de Nederlandse jurist, auteur  en journalist Geert Mak in De Standaard van vrijdag 22 maart naar aanleiding van de publicatie van Snick.

Advertentie

Nog volgens Mak hoort Roth bij de ‘starreporters’ uit de Weimarrepubliek en hij werd navenant goed betaald. De twintiger jaren waren in Duitsland de hoogtijdagen van de krantenfeuilletons, het waren, net als nu de tv-talkshows, de plekken waar reputaties werden gemaakt en gebroken, en Joseph Roth gold op dat terrein als een van de allerbeste. In de amper twintig jaren dat hij journalistiek actief was, schreef hij – meestal aan café- en restauranttafels – bijna 1.500 krantenartikelen plus nog eens zestien romans en negentien novellen.

Sfeervolle biografie van de auteur van de Radetzkymars en Hotel Savoy
In elk geval weet Els Snick Joseph Roth (1894-1939) terecht te portretteren als een van de kleurrijkste schrijvers van het interbellum, terecht omdat Roth volkomen aan het geschetste profiel beantwoordde. Joods Actueel ontving de laatste proefdruk en stelt vast dat haar boek niet alleen verrassend nauwkeurig informatie verschaft maar dat je op elke bladzijde haar liefde voor Roths literaire werk kan inademen. Geen wonder dat haar werk op een bijzondere manier inspireert om met Roths oeuvre kennis te maken, als dat tenminste nog niet het geval is. Dat Snick samen met een groot aantal auteurs en journalisten lid is van de Internationale Joseph Roth Gesellschaft is dus al evenmin verbazend.

België en Nederland
Een belangrijk deel van zijn leven bracht Roth als immigrant door in België en Nederland, waar hij in cafés en hotels aan zijn romans werkte. Els Snick focust in op deze periode uit zijn leven en ontrafelt feilloos zijn journalistieke en literaire netwerken in Amsterdam, Brussel en Oostende in die jaren. Ze gaat minutieus op zoek naar de plaatsen en personen die hij heeft gekend en naar sporen daarvan in zijn werk. Dat doet ze aan de hand van ongepubliceerde politiedocumenten, ooggetuigenverslagen en fragmenten uit brieven. Roth strandde ook in ons land na een treurige zwerftocht door Europa op vlucht voor de nazi’s. Oostende en Brussel, twee van de plaatsen waar Roth verbleef, duiken samen met de mensen die hij daar leerde kennen in zijn boeken en reportages op. Voor nieuwe lezers is dit een originele introductie, liefhebbers van zijn werk vinden in deze uitgave een nieuwe invalshoek om zijn werk te herlezen.

Waar het me slecht gaat, is mijn vaderland, Joseph Roth in Nederland en België ‒ auteur Els Snick ‒ verschenen op 08/03/2013 bij uitgeverij Bas Lubberhuizen ‒ ISBN 9789059373266 ‒ 160 p. Prijs: 19,90 euro, verkrijgbaar in de betere boekhandel en bij de bekende internetboekhandels