Ed Miliband verkozen tot nieuwe Labour leider, het verhaal van de Joodse broertjes Miliband

Ed (links) en David Miliband (rechts)

Ed Miliband werd gisteren tot de nieuwe leider van de Britse conservatieven verkozen. Hij haalde het zeer nipt, met nog geen procent verschil, van de andere kandidaat… zijn broer David. In onze jongste editie verscheen volgend artikel over de achtergrond van de broertjes Miliband.

Miliband vs Miliband in Groot-Brittannië

Joodse broertjes in gevecht om Labour party en mogelijk toekomstig premierschap

Met Trials of the Diaspora bracht Anthony Julius net een ophefmakende geschiedenis van het antisemitisme in Groot-Brittannië op de markt. Die publicatie valt perfect samen met een nieuwe, nooit geziene uitdaging die de Britse Joden verscheurt. Twee Britse Joden dan toch: de gebroeders Miliband, David en Ed. De ene was minister van Buitenlandse Zaken en de andere minister van Energie in de pas opgestapte regering van Gordon Brown. De twee broers nemen het nu tegen elkaar op in de race om Brown op te volgen als leider van de Labour-partij. Hoe zit dat met die broederrivaliteit?

Het gelijktijdige ministerschap van de broers Miliband was voorbestemd om in de geschiedenisboeken te belanden. In de loop van de tijd zijn er nog maar een handvol broers geweest die samen lid waren van een Brits kabinet. De Milibands waren de eersten sinds de Stanley-broers in 1938. Maar hun huidige strijd om het partijvoorzitterschap, een mogelijk opstapje om premier te worden, laat de waarnemers wanhopig zoeken naar een parallel. “De enige die ik kan bedenken is die met de zusjes Williams in het tennis”, zei een vooraanstaande Londense journalist, een vriend van de twee broers.

Er worden nog verschillende kandidaten verwacht in de race maar volgens de kenners is het heel erg waarschijnlijk dat een van de Miliband-broers aan het langste eind zal trekken in de herfst, ongeacht wie er nog op de proppen zou komen. Bovendien is de recent gevormde coalitie tussen de absoluut niet te verenigen conservatieven en liberaal-democraten erg kwetsbaar. De kans is dan ook groot dat er binnen het jaar nieuwe verkiezingen zullen worden uitgeschreven en dat er bijgevolg een Miliband eerste minister wordt.

Advertentie

Als zonen van Poolse Holocaustoverlevenden maakten ze de voorbije jaren een steile opgang in de Britse politieke wereld. Ironisch genoeg stonden ze elk in een ander kamp binnen de Labour-partij, waar Tony Blair de vrije markt gunstig gezind was en Gordon Brown voorstander was van een sterke Union.

David Milliband (44) is de meest bekende van de twee broers. Twee decennia lang was hij Blairs topadviseur. Hij speelde een sleutelrol bij het uitwerken van Blairs postsocialistische New Labour-platform. In 2006 benoemde Blair hem tot minister van Milieuzaken. Blair hoopte met zijn klimaatinspanningen nog een laatste keer te scoren. Brown, die Blair in 2007 opvolgde, maakte Miliband tot zijn minister van Buitenlandse Zaken. Zo wilde hij de eenheid in de partij aantonen, maar het gaf hem ook de mogelijkheid Miliband kort aan de leiband te houden.

Ed Miliband (40), nieuw op het nationale forum, was tijdens de Blair-periode assistent van Brown op het ministerie van Financiën. Hij werd voor de eerste maal minister in 2008. Ironisch genoeg werd hij verantwoordelijk voor energie en klimaatverandering, bevoegdheden die voorheen in de portefeuille van zijn grote broer zaten. Maar Ed staat allerminst in de schaduw van zijn broer. Hij is telegeniek en houdt van gezelschap, in schril contrast met de stijve, onzekere David. Ed is tevens populair in beide kampen, terwijl David absoluut niet geliefd is bij de aanhangers van Brown. Volgens insiders is het best mogelijk dat Ed de nieuwe ster van de partij wordt, ten koste van David.

Oplettende lezers zullen het misschien vreemd vinden dat de Britse Labour-partij, een linkse partij in een land waar het antizionistische denken aan de linkerzijde steeds nauwer aansluit bij ouderwetse Jodenhaat, een Jood zou kiezen als vaandeldrager. Sommigen zullen zeggen dat de twee broers gewoon de laatste voorbeelden zijn in een lange lijst van ontwortelde Joodse linksdenkenden, die hun eigen volk maar al te graag de rug toekeren. Die geruchten doen vandaag al de ronde in bepaalde kringen binnen de Britse Joodse gemeenschap. Critici vermelden daarom heel vaak dat vader Ralph Miliband omschreven wordt als de belangrijkste marxistische theoreticus uit de naoorlogse periode. Hij richtte de New Left Review en andere radicale publicaties op.

David Miliband krijgt geregeld kritiek voor zijn optreden als minister van Buitenlandse Zaken. Zo besliste hij dat producten die in de nederzettingen op de Westelijke Jordaan-oever gemaakt worden  een label moesten krijgen, zodat ze onderscheiden kunnen worden van andere Israëlische producten die bepaalde voordelen genieten. Miliband kreeg ook veel kritiek toen hij publiekelijk zijn afkeer toonde nadat een doodseskader in januari in Dubai een Hamas-kopstuk vermoord had. Toen duidelijk werd dat de daders vervalste Britse paspoorten gebruikt hadden, werd de chef van de Israëlische Mossad in Londen uitgewezen. Het dieptepunt in zijn relatie met de Joodse gemeenschap kwam er in december. Hij besprak de politieke situatie in het Midden-Oosten met enkele Joodse leiders. Tijdens het gesprek verwees hij foutief naar de Joodse regering als “uw regering”.

Maar vrienden schetsen een heel ander beeld van de Milibands. Ze stellen dat hun vader Ralph kennis maakte met het marxisme als lid van de linkse zionistische groep Hashomer Hatzair. Dat gebeurde tijdens zijn tienerjaren in België, waar zijn Poolse familie zich na de Eerste Wereldoorlog gevestigd had. Verder vermelden ze dat David zijn twee zonen Isaac en Jacob noemde, niet echt signalen van marranisme.

Het was ook David die als minister van Buitenlandse Zaken voor de allereerste keer een streng religieuze Joodse diplomaat tot Brits ambassadeur in Israël benoemde: Matthew Gould neemt zijn post deze herfst in. David koos ook voor Ivan Lewis, die vóór hij naar het parlement ging de Joodse Federatie in Manchester leidde, als zijn Midden-Oosten-specialist. Beide beslissingen zorgden voor een storm van kritiek van de anti-Israëlische linkerzijde.

Advertentie

Op persoonlijk vlak maakte David in juni tijdens een officieel bezoek aan Polen tijd vrij voor een gesprek met de medewerkers van het museum over de geschiedenis van de Poolse Joden. Zijn bezoek aan het Joodse kerkhof in Warschau, waar veel van zijn familieleden begraven zijn, kreeg veel media-aandacht. In een toespraak bedankte hij de Polen die zijn moeder uit handen van de nazi’s gered hebben en vermeldde hij dat ook hij een slachtoffer had kunnen zijn.

Tijdens een werkbezoek aan Moskou in oktober kende Ed Miliband zijn eigen familiemoment. Hij was te gast in een radioshow. Hij kreeg er een telefoontje van een vrouw die zichzelf voorstelde als Sofia Davidovna Miliband, een nicht van Ed en de laatste levende Miliband in Rusland. Medewerkers van het radiostation probeerden de telefoonlijn te onderbreken en zeiden dat het om een grap ging. Maar Miliband spoorde haar op en bracht haar een bezoek. Hij stuurde zijn kat naar een diplomatieke receptie om meer over zijn familie te kunnen vernemen.

De beide Miliband-broers beloven plechtig dat ze, wanneer ze verkozen worden, Labour zullen verenigen. Na jaren van bittere rivaliteit tussen de clans van Brown en Blair is de partij diep verscheurd. Ze noemen elkaar allebei hun “beste vriend”. Elk beloven ze de ander als adviseur aan te stellen als ze tot voorzitter worden verkozen. De broers beklemtonen dat hun innige familieband niet verstoord zal worden door de campagne, al zei David onlangs tegen een reporter dat hij die vraag in september opnieuw zou moeten stellen. De twee broers zullen zeker hopen dat de kiezers hun verenigingskwaliteiten niet zullen beoordelen op de manier waarop ze met relaties in hun eigen familie omgaan.

Broederstrijd? You ain’t seen nothin’ yet.

J.J. Goldberg, The Forward