Vrije tribune – BVB ‘Israël vs. Palestina, quo vadis?’

De trouwe bezoeker van deze website is de vele reacties van BVB zeker al tegengekomen.

De redactie bood hem deze week een vrije tribune aan. Daarin kan hij zijn mening kwijt over het conflict in het Midden-Oosten, en de mogelijke oplossingen hiervan.

Wij zijn van mening dat enkel door dialoog en het horen, debatteren over verschillende oplossingen, wij hier in België iets kunnen  bijdragen aan de situatie.

Reacties zijn steeds welkom.

Israël bestaat 60 jaar en 60 jaar leeft het in conflict met haar Palestijnse buren en Arabische/Palestijnse inwoners. Maar nog langer roepen zionisten en Palestijnen historische rechten in om hun claim op het gebied kracht bij te zetten. De logische vraag is : hoe kan men beide partijen (met hun geschiedenissen, hun claims, hun wederzijdse schulden ook,…) verzoenen om tot iets te komen dat men een duurzame vrede kan noemen?

Advertentie

Want een duurzame vrede is het objectief waar iedereen die betrokken partij is zegt naar te streven en een eerlijke zoektocht daarnaar is zeker ook wat de wereldgemeenschap van beide partijen verwacht.

Er is al heel wat inkt gevloeid over de vraag en hoe ze te beantwoorden en ik kreeg van de redactie de kans om er bij deze nog wat bits en bytes aan toe te voegen. Al was het maar omdat na de voorbije maand en 1300 doden, en een veelvoud aan gewonde en getraumatiseerde mensen, later ‘zwijgen en vergeten’ geen optie kan zijn.

Er zijn 2 radicale opties die – behalve door een marginale groep extremisten aan beide zijden – meteen verworpen kunnen worden: hef Israël op en geef het land aan de Palestijnen, of zet alle Palestijnen over de huidige grenzen (van Israël) en negeer de eisen van de buurlanden in verband met bijvoorbeeld de Golanhoogte.

Daar tegenover staan 2 redelijke opties :

Ten eerste, de tweestaten oplossing waarvan de meeste politici op het wereldtoneel voorstander van zijn. En vooral, de meeste Israëlische politici en de Amerikaanse regering zijn voorstander van deze oplossing.  Daarom maakt deze oplossing de meeste kans om gerealiseerd te worden.

De tweede is er de bi-nationale oplossing. Tot voor kort was ik voorstander van de voor de hand liggende tweestaten oplossing.  Nu niet meer.  Ik ben er hoe langer hoe meer van overtuigd dat de eerste oplossing er nooit in zal slagen om het objectief, een duurzame door een grote meerderheid van beide groepen gedragen vrede, te bereiken.  De tweestaten oplossing zoals men ze wil realiseren vanuit Amerikaans-Israëlische hoek zal, vrees ik, de huidige valkuilen om tot vrede te komen gewoon meenemen en anders verpakken en zal in zich de kiem van nieuwe conflicten dragen. Ik zal dit verder toelichten.

Advertentie

Ik niet zie hoe van de actuele gruyèrekaasachtige Palestijnse gebieden een leefbare staat kan worden gemaakt. Daarbij ga ik ervan uit dat de naar schatting 450.000 kolonisten niet zullen verhuizen van de Westbank (nvdr. In de westbank zijn er 280,000 kolonisten volgens de laatste volkstelling in 2006) en dat hun woongebieden blijvend zullen verbonden worden met wegen die territoriaal aan Israël zullen worden gehecht. Deze mensen kan men m.i. noch uitkopen, noch onderdaan laten worden van een hypothetische Palestijnse Staat. Ze zullen dus blijven en met hen het land voor Israël. Men moet geen zesde zintuig hebben om te voorspellen dat niet alle Palestijnen het definitief verlies van een groot deel van hun herkomstgebied gecumuleerd met het nieuwe verlies op de Westbank zullen aanvaarden. Zij zullen verder strijden tegen Israël én een Palestijnse leiding die over dit – in hun ogen en reëel – verliesscenario zal onderhandelen. Dat verlies zal verder gaan dan louter territorium, het zal gaan over het verlies van hun vluchtelingenstatus, m.a.w. hun historische rechten, en het verlies van economische hefbomen.

Anderzijds is het ook nog maar de vraag of alle radicale zionisten op hun beurt het definitief verlies van een deel van het Bijbels land zullen aanvaarden, vanuit hun perspectief maakt precies de Westbank  daarvan de kern uit. Deze mensen hebben in het verleden al bewezen zeer ver te willen gaan, Yitzhak Rabin werd vermoord door één van hen omdat hij over toegevingen sprak. Welke van de huidige generatie Israëlische politici heeft de macht en de moed om deze mensen tegen de haren te strijken? Ik zie er geen.

Gesteld dat deze tweestaten oplossing toch gerealiseerd wordt zal de ene Staat zich tegenover de andere onvermijdelijk als de sterke partner gedragen wat de frustraties zal blijven voeden. Immers, de gatenkaas die Palestina zal worden zal economisch nooit zelfredzaam worden en zal sterk afhankelijk zijn van de goodwill van de Joodse buurstaat.

Aan de andere kant,  het is wel wat koffiedik kijken, maar welke invloed zou de territoriale afscheiding van de Palestijnen hebben op Israël zelf, haar politiek denken en haar houding tegenover de (nog) aanwezige minderheden? Men kan aannemen dat de wet op terugkeer (voor de Joden) zal blijven bestaan, welk effect zal dat hebben op de niet-Joodse minderheden in Israël? Zullen zij zich kunnen handhaven? Kan een Joodse Staat bestaan zonder te discrimineren? In het verleden werd al binnen de regering openlijk gesproken over de mogelijkheid om de Arabieren te “transfereren”.  Een gezamenlijke vijand heeft altijd het voordeel dat de eigen verdeeldheid kan worden genegeerd. Wanneer er definitieve grenzen zijn bepaald en hoge muren worden opgetrokken zal men in Israël de confrontatie met zichzelf moeten aangaan want men zal willens nillens een stap verder gezet hebben richting Joodse Staat. En dat spoort niet met een democratische Staat naar Westers model waarin alle inwoners gelijke rechten hebben en er een strikte scheiding is tussen Kerk en Staat, wat veel Joden ook willen dat Israël is. In feite hebben de Israëliërs nog altijd niet gekozen wat voor hen het meest doorweegt.

Daarom ben ik voor een ander model gewonnen : geen tweetaten naast mekaar maar een soort in mekaar vloeiende confederale Staat, eigenlijk liefst nog : federaal.  Ik denk dat maar duurzame vrede en stabiliteit mogelijk is als Israël en de Palestijnen economisch en politiek aan elkaar geketend worden. Dat is in zekere zin nu ook het geval, maar nu trachten ze met de woelige geschiedenis in het achterhoofd van mekaar weg te raken. Wat na 60 jaar nog niet is gelukt. En verder denk ik dat het nog beter zou zijn als Israël en haar buurlanden op korte termijn één economische ruimte zouden scheppen.

Het is een oplossing die enkele moedige beslissingen en een drastische mentaliteitswijziging zal nodig hebben om gerealiseerd te raken maar die m.i. wél de sleutel in zich draagt om de regio blijvend te pacificeren. En wat heet dan “realistisch”?

Ik licht de moedige beslissingen verder toe.

Defensie zou een recht moeten zijn voor alle inwoners van de (con)federale Staat. Het kan niet dat één van de staten de verantwoordelijkheid draagt over de veiligheid van de andere, of  – negatiever – de controle militair blijft uitoefenen op het andere deel. Dat is politiek geen houdbare situatie. Bovendien worden in Israël belangrijke socio-economische voordelen gekoppeld aan de legerdienst. Nu werkt dat systeem discriminerend voor de Arabische inwoners van Israël die niet worden aangemoedigd om legerdienst te doen én die zelf weinig happig zijn om eventueel te moeten optreden tegen volksgenoten in bijvoorbeeld de bezette gebieden.

De discriminerende wet op terugkeer zal als recht voor enkel en alle Joden moeten worden afgeschaft. Wie er is kan blijven, wie wil immigreren moet dat volgens de regels en wetten doen die voor alle inwoners van de (con)federale Staat gelden. Men kan een clausule inbouwen die een veilige thuishaven biedt aan de vervolgde joodse gemeenschappen enerzijds en anderzijds een principieel recht op terugkeer van de Palestijnse vluchtelingen naar hun vaderland erkent. Dit houdt niet in dat de Palestijnse diaspora automatisch het Staatsburgerschap kan vragen maar er kan een vorm van schadeloosstelling betaald worden. Dat kan via een fonds dan door verschillende partners gespekt wordt.

Het Joods nationaal fonds zal ontmanteld moeten worden en vervangen door een neutrale national trust.

Het tweede scenario lijkt vooral een toegeving te zijn van de zionistische groep aan de anderen maar biedt belangrijke voordelen. Ze heft de Palestijnen effectief uit het verlies-scenario, dat zouden alle partijen die een definitieve vrede beogen belangrijk moeten vinden. Het sluit niet uit dat de Joden ten allen tijde hun nationaal tehuis behouden. In vrede en goed buurschap met de omliggende landen en met de Palestijnen binnen de grenzen tot aan de Jordanië zal het veilig zijn. Eretz Israël zal een feit zijn hoewel het er wat anders zal uitzien dan de radicaalste zionisten nu wensen. Het doet het land aansluiten bij de normen en regels die Westerse Staten zich stellen en men maakt komaf met het koloniale gedachtegoed.