Vernieuwd Memoriaal geopend in Kazerne Dossin

Het Memoriaal in Kazene Dossin

Op zondag 26 januari, aan de vooravond van de Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust, heropende een deel van de originele kazerne voor het publiek met een serene gedenkplek. De ceremonie werd bijgewoond door minister-president Jan Jambon. Het memoriaal biedt voor de museumbezoeker een waardevolle extra op het museumbezoek.

Vanuit de Mechelse Dossinkazerne werden tijdens de Tweede Wereldoorlog meer dan 25.000 Joden en Roma gedeporteerd naar Auschwitz-Birkenau. Hiermee is de site dé belangrijkste gedenkplaats voor de Holocaust in België. De site is tot op vandaag in goede staat bewaard.

Originele kazerne heropent

In 2012 opende Kazerne Dossin, museum over Holocaust en Mensenrechten. Omdat de originele kazerne niet meer geschikt was om het volledige nieuwe museum te huisvesten, kwam er een nieuwbouw aan de overzijde van de straat. Het grootste deel van de Dossinkazerne kreeg immers al in de jaren 1980 een woonbestemming. In een deel van het kazernegebouw verrees in 2012 een klein memoriaal. Dat was na enkele jaren aan renovatie toe. Bij de verbouwing het voorbije jaar werd meer ingezet op beleving en herdenking. “Ook dankzij nieuw onderzoek door Dr. Laurence Schram weten we vandaag veel meer over het dagelijkse leven van de gevangenen die hier opgesloten zaten,” licht Veerle Vanden Daelen, Algemeen Directeur a.i. en conservator toe. “In de vernieuwde scenografie staan de slachtoffers centraal. Dat doet het memoriaal door originele objecten te tonen: brieven van Joodse gevangenen, een pop ter plekke gemaakte door theatermaker Lon Landau, de klok die het ritme van het dagelijkse leven in Dossin aangaf, tekeningen en schilderijen die in het kamp gemaakt werden”.

Het meisje in het groene jasje

Eén van de pronkstukken in het nieuwe memoriaal is het schilderij van het meisje met het rode haar en het groene jasje van Irene Spicker. Omdat ze schilderes was, kreeg de Joodse vrouw bij haar aankomst werk in het schildersatelier. Daar moest ze samen met andere gevangenen de nummerbordjes schilderen die de gedeporteerden droegen bij vertrek uit de Dossinkazerne. In haar “vrije tijd” maakte ze portretten van gevangenen. Eén van de schilderijtjes toont een onbekend meisje met rood haar gehuld in een groen jasje. “Wie het meisje is weten we tot op vandaag niet, maar de kans is vrijwel onbestaande dat ze de deportatie overleefde. Haar portret staat in het nieuwe memoriaal symbool voor de vele kinderen die genadeloos de dood werden ingestuurd vanuit de Dossinkazerne. Hun foto’s en het schilderij vormen misschien wel het meest aangrijpende onderdeel van het memoriaalbezoek” vertelt Vanden Daelen.

Namen blijven noemen

Het memoriaal is er in de eerste plaats voor de naasten en nabestaanden van de slachtoffers. Voor hen neemt het memoriaal de plek in van de ontbrekende grafsteen. “Familieleden kunnen hier in alle rust hun geliefden komen herdenken. Daarom is het belangrijk om de namen van de slachtoffers te blijven noemen. Dat mag je letterlijk nemen. We hebben een ruimte ingericht waarin de namen luidop klinken. Zij mogen nooit vergeten worden. Het is een taak van onze hele samenleving om de slachtoffers van de grootste misdaad tegen de menselijkheid in België sereen en waardig te gedenken en herdenken.” besluit Vanden Daelen. Tijdens de plechtigheid kunnen de genodigden op een kei een boodschap met een vredeswens voor de toekomst achterlaten. De stenen krijgen een plaats in het memoriaal. Het memoriaal is vanaf 27 januari 2020 tijdens de openingsuren van het museum gratis toegankelijk voor iedereen.

Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust
Advertentie

Naar jaarlijkse gewoonte herdenkt de wereld op 27 januari de bevrijding van Auschwitz-Birkenau door het Rode Leger. Dat is dit jaar precies 75 jaar geleden. In België was er o.a. aandacht voor de plechtigheid met een herdenkingsplechtigheid op 22 januari in het Parlement. Ook in Antwerpen en Brussel staan activiteiten gepland rond deze herdenking. In Mechelen wordt op 27 januari in het Tinelpark gelegen rond Kazerne Dossin een Anne Frankboom geplant in bijzijn van de Mechelse kinderburgemeester en kinderen van de basisschool De Knikkerbaan.