Moslimleiders bezoeken Auschwitz

Moslimleiders van over gans de wereld ondernamen een nooit eerder geziene reis naar Duitsland en Polen om met eigen ogen de gruwel van de Joodse Holocaust te zien.

De elf imams, sheiks en religieuze leraars uit negen verschillende landen ontmoetten een overlevende van de Holocaust en Polen wier familie hun leven riskeerden om Joden van de nazi’s te redden. De ontmoeting vond plaats in de Nozyksynagoge in de Poolse hoofdstad en maakte onderdeel uit van de georganiseerde rondrit.

Ook bezochten ze musea, waaronder het nieuwe museum van de geschiedenis van de Poolse Joden dat zich bevindt in het voormalige Joodse ghetto van Warschau. Ook brachten ze een bezoek aan de concentratiekampen van Auschwitz en Dachau.

“Het voornaamste doel is de moslimleiders van over gans de wereld, maar in het bijzonder die uit het Midden-Oosten de realiteit van wat zich hier afspeelde te doen inzien zodat ze dit op hun beurt kunnen leren aan de personen die ze leiden”, zei de reisleider, rabbijn Jack Bemporad die directeur is van het in de Verenigde Staten gevestigde Centrum voor interreligieuze verstandhouding.

Hij sprak van onder de uitkijktoren in rode baksteen aan de hoofdingang van Birkenau, het grootste van de veertig kampen die samen het Auschwitzcomplex vormen. Op deze plaats bouwden de nazis vier gaskamers en crematioria om het uitmoorden van mensen van over gans Europa, meestal Joden, sneller te laten verlopen.

Meer begrip

Advertentie

Auschwitz-Birkenau, door de nazi-Duitsers in bezet Polen opgericht is grotendeels intact gebleven en is nu een museum. Geschiedkundigen schatten dat hier 1,1 miljoen mensen werden vermoord. Eén miljoen van hen waren Joden maar er waren ook Polen, Roma-zigeuners, Sovjet-krijgsgevangenen en anderen.

“Als sommige Holocaustontkenners of diegenen die denken dat er overdreven wordt hier komen – zoals meerderen uit deze groep denken, en zeker hun volgelingen – is dit dermate overtuigend dat ze hun mening moeten herzien”, zei rabbijn Bemporad.

Naast de ruïnes van een gaskamer – de Duitsers vernielden ze op hun terugtocht om bewijsmateriaal uit te wissen – hielden de moslimleiders halt voor een moment van stilte en bezinning.

“Ook al heb je elk boek over de Holocaust gelezen, het is niets in vergelijking met het bezoeken van deze plaats waar mensen verbrand werden”, zei Mohamed Magid, voorziter van de Islamitische gemeenschap in Noord-Amerika.

“Dit gebouw, deze stenen: mochten ze kunnen spreken ze zouden zeggen hoeveel huilen en schreeuwen ze hoorden”.

Mohamed Magid, die afkomstig is uit Sudan bracht voor het eerste een bezoek aan Auschwitz-Birkenau tijdens een reis met Amerikaanse imams in 2010. De schokkende ervaring leidde hem er toe om jaarlijks een Sedermaaltijd te houden, een Joods herdenkingsmaal, in zijn moskee in Virginia. Hierbij worden mensen uitgenodigd die mogen luisteren naar het verhaal van een holocaustoverlevende die door een moslimfamilie werd gered.

“We keren terug met een sterker inzicht in het belang van mensenrechten en een beter begrip van conflicten en hoe deze op te lossen. Daarnaast zijn we ook oplettender voor boodschappen die racisme en haat inhouden.”, zei hij.

Advertentie

Pijn en onrechtvaardigheid

Even daarvoor had de groep foto’s genomen toen ze een tentoonstelling bezochten in de barakken in Auschwitz op zo’n drie kilometer van Birkenau.

Zij maakten commentaren zoals “Kun je je dit voorstellen?” en “Compleet onbegrijpelijk.” toen ze bergen afgeschoren hoofdhaar zagen dat werd gebruikt om rudimentair textiel te maken. Ze schudden het hoofd bij het zien van vergane kinderschoenen en poppen in glazen kasten.

Na het zien van slechts twee van de veertien tentoonstellingsruimtes vroegen enkelen uit de groep voor een pauze die ze gebruikten om geknield te bidden naast de terechtstellingsmuur van het kamp.

Barakat Hasan, een Palestijnse imam en directeur van het Centrum voor studie en islamitische media in Jeruzalem bekende dat hij “niet veel details kende over de Holocaust” voor de reis.

“Mijn hart bloedde toen ik dit alles zag. Ik moest tegen mijn tranen vechten”, liet hij via een tolk weten. “Als Palestijn die onder de bezetting leeft voel ik sterk mee met het lijden en de onrechtvaardigheid die de Joden werd aangedaan”, vervolgde hij.

Volgens Hasan zijn er weinig mensen in de moslimwereld die de Holocaust ontkennen, maar leeft er wel een discussie over het aantal van zes miljoen Joden dat gewoonlijk aangehaald wordt.

“Na wat ik hier heb gezien is het aantal misschien toch correct”, zei hij. Hij voegde er aan toe dat hij artikelen zou schrijven en deze reis op zijn Facebookpagina zou vermelden.

Wandelend langs de spoorlijn en het perron van Birkenau, waar veewagens volgestouwd met Joden halt hielden zei Ahmet Muharrem Atlig, een Turkse imam en secretaris-generaal van de journalisten- en schrijversvereniging in Istanbul dat hij geweend had bij het zien van een foto waarop kinderen angstig in de lens staren terwijl ze van de trein stapten.

“Spijtig genoeg weten moslimgemeenschappen te weinig over de Holocaust”, zei hij.

“Ja, we hoorden er wel iets over, maar toch moeten we hier ter plaatse komen om te begrijpen wat er hier gebeurde. Het gaat niet enkel over Joden, over christenen. Het gaat over mensen. Het is het menselijk ras dat hier leed.”