Analyse van een belgabericht
“De Britse krant The Guardian heeft gedetailleerde bewijzen dat Israël oorlogsmisdaden heeft gepleegd tijdens de recente militaire campagne in de Gazastrook. Daarmee worden de vermoedens van internationale hulporganisaties bevestigd. Israël ontkent de beschuldigingen. De krant heeft een maand lang onderzoek gevoerd naar de verantwoordelijkheid van Israël” aldus de eerste paragraaf van een Belgabericht dat de afgelopen week in de Vlaamse kranten werd gepubliceerd onder de kop: “Britse krant bewijst Israëlische oorlogsmisdaden”.
Het verhaal vervolgt met slachtofferaantallen, het gebruik van Palestijnse kinderen als menselijk schild door het IDF en het bekende disproportionaliteitsprincipe. Is in dit persbericht sprake van een zekere objectiviteit die je doorgaans van persagentschappen in democratische landen wel zou mogen verwachten? We toetsen het artikel op zeven criteria waarvan we aannemen dat niemand die in twijfel trekt.
Voor je aan de slag gaat kan je best het volledige bericht hier lezen.
1. Bevat dit Belgabericht misleidende defenities en foutieve terminologie?
Advertentie
Ja want het disproportionaliteitsprincipe in een militaire context heeft niets te maken met het aantal slachtoffers. Disproportioneel is enkel het ontplooien van militaire acties zonder enige rekening te houden met de gevolgen voor een burgerbevolking. Geen enkele militaire actie of leger heeft op eenzelfde manier ooit gepoogd burgers met alle mogelijke middelen te verwittigen als het IDF. De vraag naar de verantwoordelijkheid voor de veiligheid van de eigen Palestijnse burgers in Gaza ligt in de eerste plaats bij Hamas, die er de lakens uitdeelt. Niettegenstaande een offensief werd aangekondigd bleven ze burgers in het zuiden van Israël met raketten bestoken.
Hamas heeft wel tunnels gegraven om wapens te smokkelen maar geen enkel initiatief genomen om Palestijnse burgers te beschermen door het graven van schuilkelders. Geen woord over het verachten van het leven van hun burgers door wel de confrontatie te zoeken en geen bescherming te voorzien. Geen woord over de onmogelijke levensomstandigheden voor de burgers in het zuiden van Israël die met 9000 raketten moesten afrekenen met de enige intentie om burgers te doden.
2. Is het verslag eenzijdig en onevenwichtig?
Het artikel stelt zonder enige bedenking dat jonge Palestijnen tijdens beschietingen of huiszoekingen als schild gebruikt werden door het IDF. Nergens een vermelding waar deze informatie vandaan komt (Terwijl die in het oorspronkelijke bericht in the Guardian maar één muisklik van deze bekwame (?) journalist verwijderd was). Frappant is dat de Belgaverslaggever van dienst geen verbaasde opmerking formuleert dat de praktijk van het gebruik van kinderen als menselijk schild een bewezen Hamasactiviteit is.
3. Heeft de verslaggever een objectief verslag gewijzigd?
Neen, dat was niet nodig want het verslag waarop hij zich baseerde was niet objectief. Daarom had hij dubbel op zijn hoede moeten zijn om uitgerekend de informatie van The Guardian zonder enige kritische bemerking over te nemen. De Guardian heeft een bijzonder kwalijke reputatie als het gaat over de berichtgeving in het Midden-Oosten. Dat werd niet vermeld, ook is er geen enkele vermelding waar de krant zich in het politieke spectrum bevindt en geen enkele duiding over de bepaalde geplogenheden in de Britse pers in het algemeen die een dergelijke conclusie jammer genoeg mogelijk maakt.
4. Gaf men duiding enwerd het bericht in een juiste context geplaatst?
Het artikel geeft nauwelijks achtergrondinformatie. Bijvoorbeeld: “Alleen een VN-onderzoek kan de medewerking van Israël verzekeren én het is het enige orgaan dat een vervolging kan instellen”, zegt een afgevaardigde van Amnesty International” Nergens wordt vervolgens gesteld dat de VN al zwaar in de fout ging tijdens de zogezegde beschieting van een VN-school, Nergens één woord over de Hamasleden die op de loonlijst staan van de VN hulporganisatie in Palestijns gebied. Waardoor de vraag zou rijzen dat een dergelijk onderzoek niet als onafhankelijk kan beschouwd worden. De autoriteit van Amnesty International werd zonder slag of stoot geaccepteerd.
Advertentie
5. Werd belangrijke informatie achterwege gelaten?
Terwijl het artikel in de Guardian als bron verwijst naar een artikel in de Israëlische krant Haaretz zwijgt het in alle talen over het feit dat in dezelfde krant een artikel stond over de door Hamas verspreidde lijst met kinderen die omkwamen. Op deze lijst stonden ook Tawfiq Ja’abari en Mohammes Shakshak, respectievelijk de commandant van de Hamaspolitie en de naaste medewerker van de Hamasterrorristenkopstuk nummer één. Volgens een ander artikel stonden sommigen zelfs twee keer voor dood op de lijst. Geen woord over deze onnauwkeurigheden. Veel inspanning heeft het me niet gekost om deze informatie te vinden. Ik had ze namelijk in de loop van de week al gelezen. Van journalisten die dit soort berichten schrijven mag je toch verwachten dat ze enkele kranten en andere publicaties lezen over de onderwerpen die ze behandelen . En anders moest je toch gewoon even online kijken naar een gepubliceerde Hamaslijst.
6. Gebruikte men juiste feiten om verkeerde conclusies te trekken?
Citaat: “De Israëli’s verweren zich. Zo konden ze burgers en militairen niet van elkaar onderscheiden. Dat wordt door experts echter tegengesproken want “hun optische materiaal is goed genoeg om kledij te onderscheiden”.
Het feit dat hun optisch materiaal goed genoeg is om kledij te onderscheiden is aannemelijk. Maar het probleem dat een terreurorganisatie er alles aan gelegen is om niet in militaire kledij te opereren, erger nog dat Hamas zelfs vanuit ambulantiewagens en ziekenhuizen opereerde maakte dit argument volkomen waardeloos. Het heeft geen enkel uitstaans met het ‘feitelijke ‘ vermogen om militairen optisch van burgers te onderscheiden.
7. Werden de feiten verdraaid?
Niettegenstaande het artikel meldt dat Israël zegt dat de geraadpleegde personen door Hamas bedreigd worden trekt het artikel vergaande conclusies die niet van verantwoordelijkheidszin getuigen. Het verhaal over het gebruik van Palestijnse kinderen als menselijk schild is gebaseerd op het getuigenis van twee Palestijnse broertjes. Enige terughoudenheid was hier op zijn plaats geweest. Want de vraag is nog maar zeer of het hier over feiten gaat. .
Het IDF heeft hanteert een hoogstaande morele gedragscode. Maar dat is op papier en de vraag is inderdaad hoe goed functioneerde de code in een gevechtssituatie. De Israëlische democratie zal die vraag niet uit de weg gaan, daar zal de aanwezigheid van een echte kwaliteitspers in Israël mee zorg voor dragen.
Hamas heeft zijn ook zijn code, ook op papier, namelijk de vernietiging van de staat Israël, burgers inbegrepen.
De hamvraag mag u zelf beantwoorden: “Hanteerde de auteur van dit Belgabericht ook een deontologische code toen hij schreef dat een Britse krant het bewijs leverde van Israëlische oorlogsmisdaden”?