Vier jaar sinds de ontvoering, een gesprek met vader Noam Shalit
Ongewild vormt de ontvoerde Israëlische militair Gilad Shalit de sleutel tot de opheffing van de blokkade van de Gazastrook, waarover deze week zo veel te doen was. Vader Noam verkeert al bijna vier jaar in martelende onzekerheid over het lot van zijn zoon. „Dit is één grote nachtmerrie.”
Slechts een enkele foto en een pentekening herinneren aan Gilad, in de huiskamer van de familie Shalit. De woning van het Israëlische gezin is prachtig gelegen in het dorpje Hila, in de heuvels in het noorden van Galilea. Het raam van de woonkamer biedt uitzicht op het rotsachtige zuiden van Libanon. In de tuin bloeit een keur aan bloemen. Nog even, en dan zal de verschroeiende zomerzon het landschap weer bruin doen kleuren.
De vredigheid buiten staat in schril contrast met de sfeer in huize Shalit. Radio en televisie staan dag en nacht aan. Een laptop en mobiele telefoon zijn voortdurend onder handbereik. Om maar niets te missen van dat ene bericht waarop Noam Shalit al zo lang hoopt: de mededeling dat Israël en Hamas een deal hebben gesloten en dat zijn zoon vrijkomt.
Vier jaar na de ontvoering is Noam Shalit totaal murw geslagen. Ineengedoken zit hij op zijn stoel, het hoofd naar beneden. Het gesprek begint stroef, er komen aanvankelijk nauwelijks woorden over de
lippen van de veelgeplaagde vader.
Klik hier!
In shock
„Eigenlijk geef ik geen interviews meer”, begint Shalit, een rustige, bescheiden man, gekleed in een spijkerbroek en zwart T-shirt. Waarom? „Het verhaal is inmiddels genoegzaam bekend. Je kunt je voorstellen hoe zwaar en moeilijk het is om keer op keer over dit drama te moeten praten. Dit is één grote nachtmerrie – en al helemaal voor Gilad.”
Advertentie
Hoewel het inmiddels bijna vier jaar geleden geleden is dat zijn zoon werd ontvoerd, staat de 25e juni van 2006 Noam nog helder voor de geest. „Het was op een zondagmorgen. Ik was op mijn werk. Mensen van het leger waren eerst thuis aan de deur geweest, maar daar was niemand. Op kantoor kreeg ik het nieuws over de verdwijning van Gilad te horen. Het is niet uit te spreken wat dat met je doet. Ik geloof niet dat ik me toen volledig realiseerde wat die boodschap eigenlijk inhield. We waren totaal in shock.”
Sinds die dag steekt Noam Shalit al zijn energie in het vrij krijgen van zijn zoon. De hele wereld reist hij over om bij politici aandacht te vragen voor het lot van Gilad. Ook in Israël zelf worden regelmatig demonstraties en andere manifestaties georganiseerd. Een jaar geleden gaf hij zijn baan op om nog meer tijd vrij te kunnen maken om zich voor deze zaak in te zetten.
Alle acties ten spijt zit Gilad Shalit na vier jaar nog steeds gevangen. Onduidelijk is waar precies. Vermoedelijk in de Gazastrook, waar de radicale Hamasbeweging de scepter zwaait. Maar het Israëlische leger sluit ook niet uit dat de inmiddels 23-jarige korporaal in Egypte wordt vastgehouden.
Levensteken
Slechts een enkele keer kreeg Noam Shalit in de afgelopen jaren een levensteken van zijn zoon. Drie keer een brief, eenmaal een geluidsopname en in oktober vorig jaar een video, die via Duitse bemiddelaars in Israël terechtkwam. De originelen zijn in handen van de veiligheidsdiensten, de kopieën koestert vader Shalit zorgvuldig.
Hoe houdt u de herinnering aan uw zoon concreet levendig?
„Ik heb daar geen speciale manieren voor. We hebben zijn kamer gelaten zoals hij was op de dag van de ontvoering. En er staan hier wat foto’s van hem. Maar de belangrijkste plaats waar de herinnering aan hem voortleeft, is in ons hart.”
Advertentie
U hebt nog twee kinderen. Bent u na de ontvoering bezorgder om hen?
„Nee, eigenlijk niet. Mijn zoon is 27 en mijn dochter is 20. dat lijkt me oud en wijs genoeg om op zichzelf te kunnen passen. Vanzelfsprekend hebben ook wij zorgen om de kinderen. Maar niet meer dan normaal, heb ik het idee.”
Als u vandaag oog in oog met de leiders van Hamas zou staan, wat zou dan uw boodschap aan hen zijn?
„Ik heb hun eigenlijk niet zo veel te vertellen. Ze moeten gewoon ophouden met marchanderen en een deal met de Israëlische regering sluiten. Israël heeft Hamas een zeer genereus aanbod gedaan om duizend gevangenen vrij te laten. In plaats van dat gebaar serieus te nemen, drijft Hamas de prijs alleen maar op. Uit alles wordt duidelijk dat het niet echt in een overeenkomst is geïnteresseerd.”
Waarom niet, denkt u?
„Dat moet u Hamas eigenlijk eens vragen. Het handelt uit politieke motieven, die niets te maken hebben met de belangen van het Palestijnse volk. De inwoners van Gaza betalen de prijs voor de ontvoering van mijn zoon. Omdat Gilad wordt vastgehouden, wordt Gaza door de Israëlische blokkade in een wurggreep gehouden. Er is geen sprake van wederopbouw en er is gebrek aan alles. Honderdduizenden Palestijnse burgers zijn gijzelaar in de handen van hun eigen leiders. En waarom? Alleen maar omdat Hamas totaal geen haast wil maken om een overeenkomst met Israël te sluiten.”
Plotseling zet Noam Shalit de radio harder. Parlementariër en voormalig minister Avi Dichter geeft zijn oordeel over het optreden van Hamas. „Eigenlijk kan ik alleen maar in Israël blijven”, zegt Shalit, als hij de volumeknop weer heeft teruggedraaid. „Hier moet het gebeuren. Ik zou het mezelf nooit vergeven als ik in het buitenland was en nieuws miste over mijn zoon.”
Vindt u dat de Israëlische regering genoeg doet om uw zoon vrij te krijgen?
„De regering doet niet haar uiterste best, want mijn zoon is nog steeds niet vrij.”
Wat kan de regering dan nog meer doen?
„Ik verkeer niet in de positie om adviezen aan de regering te geven. Ik ga ervan uit dat alle opties zijn overwogen, inclusief de militaire. Als er geen ander alternatief is, moet de regering naar mijn mening op de eisen van Hamas ingaan – hoe absurd die ook zijn. Maar nu spreek ik puur als vader.”
Is Hamas wel écht bereid om Gilad vrij te laten?
„De Hamasleiders hebben tot nu toe laten zien dat ze alles aan hun laars lappen. Het Europees Parlement heeft een resolutie aangenomen waarin de vrijlating van Gilad wordt geëist. Het rapport van de commissie-Goldstone, hoe negatief dat ook voor Israël was, roept eveneens op tot het loslaten van mijn zoon. In het Amerikaanse Congres wordt binnenkort een resolutie van dezelfde strekking in stemming gebracht.
Het maakt Hamas allemaal niets uit. Waarom heeft het geen oren naar de voorstellen van de Duitse bemiddelaars die momenteel op tafel liggen? Die duizend gevangenen kunnen vandaag nog thuis zijn. In plaats daarvan laat Hamas iedereen in het ongewisse en zet zijn gewoonte voort om altijd Israël overal de schuld van te geven.”
Krijgt u veel steun van het leger?
„Die steun heb ik niet nodig. Wat heb ik aan een bezoekje van een legercommandant? Ik wil resultaten zien. Bovendien heeft de legerleiding het niet voor het zeggen. De beslissingen worden door de politiek genomen.”
Wat is het eerste dat u tegen Gilad zou zeggen als hij vrijkomt?
„Dat is niet iets waar ik nu al over nadenk. Als ik wist dat hij volgende week vrij zou komen, zou ik misschien vandaag op die vraag kunnen antwoorden.”
Wordt er op 25 juni nog iets speciaals georganiseerd, bij de herdenking van de ontvoering?
„Wij zijn op dit moment hard aan het nadenken over hoe we onze strategie kunnen veranderen. Daar zal ik op 25 juni meer over zeggen.”
U heeft zich tot nu toe altijd heel ingetogen opgesteld. Wordt de campagne voor de vrijlating van uw zoon minder ingetogen van aard?
„Dat is nog geheim, dus daar kan ik nu niets over zeggen.”
Gilad Shalit
Gilad Shalit wordt geboren op 28 augustus 1986 in de noordelijke Israëlische stad Nahariya. De student en reservekorporaal, volgens ingewijden een enigszins verlegen jongeman, raakt wereldwijd bekend als hij op 25 juni 2006 door Palestijnse terroristen –vermoedelijk leden van Hamas– wordt ontvoerd.
Zeven of acht Palestijnse strijders vallen op zondagochtend 25 juni een Israëlische legerpost aan, nadat zij Israël zijn binnengekomen via een tunnel die 300 meter ver Israëlisch grondgebied inloopt. Ze gooien zelfgemaakte bommen en granaten naar de grenspost, terwijl vanuit de Gazastrook antitankraketten worden afgeschoten op een tank en een lege pantserwagen die daar staan.
De aanvallers doden twee Israëlische militairen en verwonden er zeker vijf, van wie drie door een bom die zij bij de legerpost tot ontploffing brengen. Het leger doodt uiteindelijk drie van de aanvallers.
Op 2 juli 2006 geeft de toenmalige Israëlische premier Olmert het leger de vrije hand om alles te doen wat het nodig vindt om Shalit vrij te krijgen. Een van de doelstellingen van de Gazaoorlog, die eind 2008 uitbreekt, is Shalit te bevrijden. Die poging blijft echter zonder resultaat.
Intussen probeert Israël via Egyptische en Duitse bemiddeling de vrijlating van Gilad Shalit te bewerkstelligen. Ook die pogingen hebben tot nu toe niets opgeleverd.
Gilad Shalit heeft behalve de Israëlische ook de Franse nationaliteit.