Wat bijna niemand weet, Elvis Presley was een jood

Als je aan bekende Joodse namen uit de Amerikaanse entertainmentwereld denkt, dan liggen Marilyn Monroe, Elisabeth Taylor en Sammy Davis Junior niet voor de hand. Dat komt omdat ze Joods werden door bekering. Maar nog minder zal iemand aan Elvis Presley denken en nochtans had die, zo blijkt, een Joodse moeder, grootmoeder en overgrootmoeder.

Peter Verbruggen is voorzitter van de grootste Belgische Elvis Presley fanclub in ons land met de toepasselijke naam Elvis Matters. De man runt een glossy fantijdschrift en een heuse Elvis Presleyshop in Turnhout. De fanclub telt meer dan tweeduizend actieve leden. ’Actief’ betekent in dit geval dat velen onder hen over een encyclopedische kennis over de King of Rock & Roll beschikken, ofwel zijn platen verzamelen en/of op reis gaan naar Graceland. Voorzitter Verbruggen beschikt over al deze eigenschappen en zijn parate kennis over het leven van Elvis is fenomenaal.

Niet alle leden van zijn club zijn even fanatiek bezig met Elvis, maar twee dingen hebben ze zonder uitzondering gemeen: ze zijn gek op de muziek van hun idool en ze betalen met plezier hun jaarlijks lidgeld. Op mijn vraag aan Verbruggen waarom Elvis op sommige concertfoto’s te zien is met een Chai-juweel rond de hals zei Verbruggen: “Omdat Elvis zijn moeder, zijn grootmoeder en zijn overgrootmoeder Joods waren en hij dus ook”.

Voor alle zekerheid – want mijn oren flapperden wanneer ik dit hoorde – vraag ik het nog eens en herhaalt hij formeel: “Elvis was van Joodse komaf en hij wist het ook, meer nog, hij was er fier op. Voorzitter Verbruggen heeft nu nog contact met de muzikanten die met Elvis op het podium stonden en die ook na zijn dood in 1977 nog samen optredens gaven, en ook die bevestigen dit. Charlie Hodge, gitarist en backing vocalzanger in de Elvisband zei dat het Chai-juweel voor de King zo belangrijk was omdat hij fier was op zijn Joodse roots.

Advertentie

Op mijn vraag waarom dit dan niet beter bekend is, zegt Verbruggen: “Dat had veel met Colonel Parker te doen. Parker, de manager van Elvis, stippelde het volledige artiestenpad van Elvis uit en daarbij waren sommige zaken uit zijn privéleven zoals zijn Joods zijn een absolute no-go zone”.  Parker, die vaak afgeschilderd werd als een oplichter, ontmoette Elvis voor het eerst in 1955 toen de zanger uit Memphis nog totaal onbekend was en liet hem vanaf toen niet meer los. Elvis was voor Parker de kip met de gouden eieren. Wat er ook van zij, het moet gezegd dat de man de carrière van Elvis schitterend wist uit te bouwen.

Verbruggen vervolgt: “In Amerika is er trouwens een boek over dit onderwerp verschenen, evenals een film met de toepasselijke naam Schmelvis, searching for the King’s Jewish roots. Er is ook een website www.schmelvis.com waarop je ook een heleboel merchandising kunt kopen.

 

Joodse roots

Elvis draagt het Chai teken
De schrijvers van het boek, Max Wallace en Jonathan Goldstein ontdekten dat de overgrootmoeder van Elvis, Nancy Burdine, getrouwd was met Abner Tacket en dat dit Joodse echtpaar uit Lithouwen afkomstig was. Ze kregen een dochtertje Doll die op haar beurt moeder werd van Gladys Love, de moeder van Elvis. Wallace en Goldstein gingen op zoek naar de Joodse achtergronden van de rock & roll-ster en daaruit bleek dat niet alleen manager Parker maar ook Elvis’ eigen moeder hem al vanaf een jonge leeftijd leerde om zijn mond te houden over zijn Joodse afkomst onder het opvoedkundige motto: “Wij zijn fier daarop maar zwijg daarover want de mensen hier moeten niets van Joden hebben”. En dat ondanks dat het gezin in een Joodse buurt in Memphis woonde.

De auteurs bezochten de weduwe van rabbijn Alfred Fruchter. Die rabbijn en zijn vrouw waren de bovenburen van de familie Presley.

Mevrouw Fruchter herinnerde zich nog goed hoe Aaron, de tweede voornaam van Elvis altijd even beleefd en vriendelijk was tegen haar en haar man. “Hij was toen vijftien en een nette, goedgemanierde jongen en hij zei altijd mijnheer de rabbijn tegen mijn man. De Joodse gemeenschap in Memphis betaalde het inschrijvingsgeld voor Elvis zodat hij mee op zomerkamp kon. Een keer per maand kwam hij samen met zijn vader en moeder bij ons eten op de sabbat en ik weet nog goed dat hij verlekkerd was op de matzeballetjes in de soep en op challah. Aaron had ook altijd een keppeltje op zak als hij langs kwam en hij vond het fijn om met mijn man naar Joodse cantoriale muziek te luisteren”. Volgens haar overleden echtgenoot kon hij in Elvis’ grootste hits Joodse invloeden horen uit die tijd.

Advertentie

Nadat Elvis bekend werd, vergat hij nooit dat hij als jongen mee op kamp mocht dankzij de tussenkomst van de Joodse gemeenschap en hij doneerde toen grote sommen aan de gemeenschap. Zo raakte bekend dat hij aan de Memphis Hebrew Academy een cheque van 150.000 dollar gaf, voor die tijd een enorme som geld.

Toen zijn moeder in 1959 overleed, liet hij een davidster op haar grafsteen aanbrengen. Zijn Chai-juweel bleef hij – volgens ooggetuigen – gedurende de twee laatste jaren van zijn leven onafgebroken dragen.

Love me Blender

De meeste fans maakt het niet veel uit of Elvis nu Joods, boeddhist of katholiek zou zijn. Een uitzondering daarop vormt de excentrieke chassidische Elvis imitator Dan Hartel; die treedt in Joodse rusthuizen op en zingt daar uit volle overtuiging Love me Blender in plaats van Love me Tender en Jerusalem Hotel als Joodse variante op de Elvis hit Heartbreak Hotel. Hij vindt het heel bijzonder dat Elvis Joods was, wat volgens hem verklaart waarom zijn fans zo met hem verbonden blijven.  Elvis’ vriend en kapper Larry Geller is later zelf orthodox jood geworden en zegt het ontzettend jammer te vinden dat hij nooit samen met Elvis teffilin (gebedsriemen, nvdr.) heeft kunnen aanleggen. En ten slotte heeft rabbijn Reuven Popkin een joods eerbetoon gebracht aan de King of Pop door de kaddisj, het gebed voor de doden, in naam van Elvis op te zeggen.