Lior Refaelov over zijn geloof, voetballen bij Antwerp en zijn liefde voor Israël

Samen met de Antwerpse schepen van Sport, Ludo Van Campenhout, trok Michael Freilich naar de Bosuil voor een sportieve ontmoeting met Lior Refaelov. De Israëlische stervoetballer is de jongste aanwinst van The Great Old en is er op ‘leenbruik’ van zijn vorige ploeg, Club Brugge, waar hij jarenlang spelmaker was. Refaelov was vereerd om voor onze lezers de chanoekakandelaar (met bijhorende rode en witte kaarsen) aan te steken. Daaruit mag je concluderen dat dit gesprek niet een ‘gewoon’ voetbalinterview is zoals je er in Voetbal Magazine leest. Wel is duidelijk dat het binnenhalen van de Israëlische voetballer voor Antwerp een goede zet was want in geen tijd is Refaelov uitgegroeid tot het brein van het Bosuilstadium. Hij zorgt niet alleen voor de ‘aanvoer’ maar doet er alles aan om het talent binnen zijn team te laten floreren. Van een schot in de roos gesproken.

JOODS ACUEEL: We zitten in de periode van Chanoeka. Spelen joodse gebruiken en tradities een rol voor u en uw gezin?

Lior Refaelov: “Uiteraard. Als kind ging ik in mijn geboortestad Or Akiva naar een religieuze basisschool waardoor ik goed bekend ben met de tradities. Ik mocht er vaak het sjacharit (ochtendgebed) luid opzeggen voor de hele school. Ik was toen een jaar of elf en ben daar nog altijd heel fier op. Het doet me daarom geweldig veel plezier dat ik nu in Antwerpen woon en dat mijn kinderen op hun beurt alles leren over onze godsdienst en over onze geschiedenis in de Tachkemonischool. Voordien woonde ik in Brugge en daar was geen Joodse school.

In een stad met een Joodse gemeenschap rondom je is het leven natuurlijk veel aangenamer en gemakkelijker. Ik kan hier naar de supermarkten met alle koosjere producten en het is natuurlijk prettig om er de bekende merken te vinden die we kennen vanuit Israël. Er zijn ook de restaurants en nog belangrijker, veel van onze vrienden wonen hier.”

JOODS ACUEEL: Temidden van alle drukte van het voetballersbestaan, heb je nog de tijd om met je gezin de kandelaar te ontsteken?
Lior Refaelov: “Zeker, als kind maakte dit deel uit van mijn jeugd en nu ikzelf vader ben, doen we dat ook in ons gezin. We slaan geen jaar over en zingen de liedjes tezamen en voelen ons sterk verbonden met ons geloof. Als je in een ander land woont, dan leeft dat gevoel nog sterker, nog meer dan in Israël. En al is Chanoeka niet het belangrijkste joodse feest, ik hou er enorm veel van. Het geven van cadeautjes, de flikkerende lichtjes, de verschillende spelletjes die gespeeld worden en de soefganiot (de lekkere Joodse oliebollen, red.) Het is een feest van blijdschap voor heel het gezin. De chanoekasfeer is zo bijzonder dat ons ganse gezin ervan geniet en er op voorhand al naar uitkijkt.”

Advertentie

Fotoreportage door Donald Woordow

JOODS ACUEEL: Hoe was je legerdienst in Israël?
Lior Refaelov: “Zoals al mijn landgenoten ging ik op mijn achttiende naar het leger. Als atleet was dat aanvankelijk niet zo makkelijk. Ondertussen, zoveel jaar later, stelt het leger zich veel flexibeler op en begrijpen ze beter wat de specifieke noden van professionele atleten en voetbalspelers zijn. Maar toen ik mijn dienst deed, bleek het een ander paar mouwen te zijn en moest ik vaak argumenteren met mijn overste om al dan niet op enig begrip te kunnen rekenen. Al zat ik niet in één of andere gevechtseenheid maar in een aparte afdeling voor atleten en sporters om blessures te voorkomen –  die was er gelukkig toen wel al.”

JOODS ACUEEL: Volg je de actualiteit in Israël?
Lior Refaelov: “Natuurlijk, mijn ouders, schoonouders en onze broers en zussen wonen er allemaal en we gaan ook vaak terug op bezoek. Als er zich calamiteiten voordoen of er zijn raketbeschietingen dan volgen we dat van dichtbij. En dat niet alleen voor mijn familie die in het noorden van het land woont maar ook voor de inwoners in het zuiden nabij de grens met Gaza. Ik vind het moeilijk te begrijpen hoe mijn landgenoten het volhouden om daar te leven. Als ze het alarm voor de zoveelste keer horen afgaan, weten ze al hoe laat het is. Voor gezinnen met kinderen moet het verschrikkelijk zijn om in dat gebied te wonen, dat moet gestopt worden! (fel) Mijn vrienden in België spreken me dikwijls aan over het conflict, en dan vooral op het ogenblik dat er zich vijandelijkheden voordoen en ik voel me als Israëli dan verantwoordelijk om hen het ‘grotere plaatje’ bij te brengen.”

JOODS ACTUEEL: Hoe doe je dat dan?
Lior Refaelov: “Ik gebruik in mijn gesprekken altijd het voorbeeld van de relaties tussen België en Nederland en zeg dan, stel dat Nederland, omwille van historische redenen, opnieuw aanspraak maakt op Belgisch grondgebied en eist dat de Belgen maar naar ergens anders vertrekken. Dat vindt natuurlijk geen gehoor waarop Amsterdam een raket op Antwerpen of Brussel afvuurt met als enige bedoeling Belgische gezinnen te raken en zoveel mogelijk burgerslachtoffers te maken. En dan vraag ik hen hoe zij zouden reageren in zo’n situatie. Dat levert hen toch wel een beter zicht op het conflict.”

JOODS ACTUEEL: Men heeft hier niet zoveel begrip voor Israël, en dat is een understatement…
Lior Refaelov: “Dat weet ik, daarom vertel ik hen ook het motto van beide partijen. Langs de ene kant is dat Hamas dat letterlijk zegt van de dood te houden en langs de andere kant de Israëli’s waarvan bekend staat dat ze het ‘leven’ als absolute belangrijkste waarde voeren. Dat zegt alles. Ik ken ook geen ander leger dat voor het een gebouw gaat bombarderen flyers verspreidt met de waarschuwing aan inwoners om het gebied te verlaten. De dag dat dit conflict voorbij is, zal ik heel blij zijn maar ondertussen mag niemand verwachten dat wij ‘sorry gaan zeggen omdat we bestaan’.

Ik weet nog dat ze enkele jaren geleden raketten afvuurden die bijna tot in Tel Aviv geraakten. Om de haverklap gingen de alarmsirenes af en moesten de mensen naar de schuilkelders rennen. Het is voor een buitenstaander nauwelijks te begrijpen wat voor een vreselijke impact dat op je leven heeft en hoe de normale gang van zaken erdoor verstoord wordt. Als ik met mijn vrouw telefoneerde die toen in Israël was, werd ik er zelf echt ongerust van. Maar nogmaals, het is hoogtijd dat beide kanten een goede formule vinden om tot vrede te komen, een overeenkomst die voor beide partijen goed is.”

JOODS ACTUEEL: De Arabische wereld is intern zelf heel verdeeld, is het dan realistisch om te geloven dat ze met Israël vrede kunnen sluiten?
Lior Refaelov: “Als je van kindsbeen wordt opgevoed met haat en niet met liefde, is dat een harde vorm van hersenspoeling. Er is op de ganse wereld maar één enkel Joods land en er zijn zoveel moslimlanden of Arabische staten en nog willen ze die éne Joodse staat vernietigen. Ik spreek daarmee geen oordeel uit over Arabieren of over moslims. Ik ken er zelf veel en ben goed bevriend met een aantal van hen. Er zijn er genoeg die weten hoe goed het voor hen is om in Israël te leven. De Arabieren die in Israël leven, zijn de meest gelukkige Arabieren van de ganse wereld.”

Advertentie

JOODS ACTUEEL: Spelen er trouwens ook Arabieren in het Israëlische nationale voetbalteam?
Lior Refaelov: “Natuurlijk en zo hoort het ook. En ze zijn even trots als de andere spelers dat ze deel uitmaken van het Israëlisch team. Sport mag geen onderscheid maken tussen religies of afkomst. In voetbal komt het erop aan dat je over de goede skills beschikt, dat je mentaal sterk in je schoenen staat en dat je een goed persoon bent op wie je teammakkers kunnen rekenen. Het is niet alleen wat op het veld gebeurt, dat telt maar ook de onderlinge verstandhouding tussen de spelers is extreem belangrijk. Een goede sfeer in de kleedkamer kan enorme betekenis hebben voor het resultaat dat je samen wil bereiken. Dat is ook bij Royal Antwerpen FC zo. De ploeg is divers met Afrikanen, Marokkanen, Belgen, moslims, joden en we zijn er zonder uitzondering op gebrand om elkaar te helpen.”

JOODS ACTUEEL: Voetbal staat toch ook bekend als een plek waar racisme nooit ver weg is. Heb jij daar ooit last van gehad?
Lior Refaelov: “Gelukkig niet, en het komt steeds minder voor. De FIFA heeft er toch wel een speerpunt van gemaakt om racisme bij voetbalmatchen in te perken. Een groot aantal landen heeft dat opgepikt en voert daar een streng beleid rond. Ik ben in elk geval nooit geconfronteerd geweest met racisme op het voetbalveld hier in België.”

JOODS ACTUEEL: Ook in Israël is er sprake van racisme bij bepaalde wedstrijden of is dat een opgeklopt verhaal?
Lior Refaelov: “Extremisme vind je overal en er bestaat inderdaad een harde supporterskern bij Beitar Jeruzalem. Die kern is niet opgezet met de aanwezigheid van moslims in hun team en uiten dat ook tijdens de wedstrijden. Dat is natuurlijk onaanvaardbaar. Als de spelers niet deugen of zich slecht gedragen, kan je ze best uit de ploeg zetten maar niet omdat ze moslim zijn! Dat is onaanvaardbaar zonder meer.”

JOODS ACTUEEL: Je sprak over een aantal positieve effecten voor jezelf en je gezin na je verhuis naar Antwerpen maar wat betekent Antwerp voor jou op sportief vlak?
Lior Refaelov: “Mijn eerste reactie op voorstellen om naar Antwerp te komen, waren eerder afwijzend. Maar na een bezoek aan het stadion en een gesprek met de voorzitter en ontmoetingen met een aantal mensen, waarbij ik vooral naar hun ambities luisterde, zag ik wel de mogelijkheden. Het was een uitdaging om mee te werken aan een proces om de club in de goede richting te doen evolueren. En ik heb er zeker geen spijt van want de resultaten mogen gezien worden. En ik doe precies wat ik het liefst doe en dat is op het voetbalveld de zaken waarmaken. We zitten nu bij de top 6 maar het is nog maar de eerste ronde en we hebben nog een lange weg voor ons. De top bereiken, is niet gemakkelijk, maar aan de top blijven, is nog moeilijker. De atmosfeer in de Bosuil is in ieder geval onbeschrijfelijk, je kan het echt voelen. Het is alsof onze supporters zorgen voor een extra speler op het veld. En als er zich bij een thuismatch één van de magische voetbalmomenten voordoet dan wordt het helemaal prachtig en voel je dat het geluk van de supporters niet meer stuk kan.”

JOODS ACTUEEL: Heb je nog een bijzondere opmerking of wens voor onze lezers?
Lior Refaelov: “Natuurlijk kunnen mensen van alles vertellen over Joden maar één ding kan je Israëli’s of Joden nooit verwijten en dat wil ik nog uitleggen. Mijn gezin is in Antwerpen zo hartelijk ontvangen en de kinderen op de Tachkemonischool waren vanaf het eerste moment zo welkom, iedereen droeg daar werkelijk aan bij. Laat mij van deze gelegenheid gebruik maken om iedereen een goede gezondheid en gelukkige feestdagen toe te wensen. Happy Chanoeka voor de Joodse lezers en een gelukkig kerstfeest voor de niet-joodse lezers en alle Antwerp supporters!”

 

LUDO VAN CAMPENHOUT

Een vraag voor de Antwerpse schepen van Sport: Lior Refaelov is geleend van Club Brugge voor één seizoen. Moeten we hem hier langer proberen te houden?
“Absoluut, want hij heeft alles wat een club zich kan wensen: hij is een sterke voetballer en betekent een grote meerwaarde voor de club. En hij is natuurlijk een populaire figuur bij de supporters, ook de Joodse gemeenschap van Antwerpen draagt hem in het hart. Ik organiseerde een paar weken geleden een samenkomst voor Joodse kennissen en zakenlui op de Bosuil, nog voor dat ik zeker wist dat Lior bij de club zou komen. De uitnodiging leverde al veel sympathie op maar toen Lior de definitieve bevestiging gaf, explodeerde mijn GSM. Werkelijk iedereen wou erbij zijn. Hij is populaire figuur bij al onze supporters en de relatie tussen hem en de Joodse gemeenschap is haast niet te omschrijven.”