OPROEP: Zoektocht naar erfgoed over Jodenvervolging in Antwerpen


Het Antwerpse MAS (Museum aan de Stroom) is op zoek naar objecten en getuigenissen over de Tweede Wereldoorlog in Antwerpen, ter voorbereiding van een tentoonstelling die er in mei 2023 zal openen.

De nieuwe tentoonstelling focust op de persoonlijke beleving van alle stadsbewoners in die zware periode. Nog meer dan voor andere groepen was de oorlog voor Joodse bewoners van Antwerpen een catastrofe, met dramatische gevolgen die vandaag nog steeds doorleven.

Het MAS wenst voor deze expo nauw samen te werken met de Joodse gemeenschappen en nodigt Joodse Antwerpenaren en hun familieleden uit om hun getuigenis en hun materiële herinneringen te delen. De oproep richt zich niet alleen tot overlevenden en hun familieleden in Antwerpen, maar ook tot hen die ondertussen in Brussel of in het buitenland wonen.

Samenwerking

Het MAS bouwt verder op eerder onderzoek en eerdere projecten over Jodenvervolging, net als op getuigenissen die reeds bewaard worden in overheidsarchieven en in gespecialiseerde instellingen bv. in het United States Holocaust Memorial Museum (USHMM),  Yad Vashem, het Joods Museum van België en Kazerne Dossin.

Advertentie

Het is samen met Kazerne Dossin dat het MAS nu op zoek gaat naar nog niet gehoorde getuigenissen, naar het nog onbekende erfgoed dat vaak bij mensen thuis zorgvuldig bewaard wordt. Het is dat erfgoed dat we mee willen beveiligen voor de komende generaties, door het te documenteren en bewaren enerzijds en door het te tonen in de MAS expo van 2023 anderzijds.

De thema’s van de expo betreffen dus de persoonlijke beleving van de oorlogsjaren, meer bepaald de periode 1938-1947:

Hoe veranderde het leven van kinderen, van volwassen tijdens die oorlog? Op school, op het werk, thuis, in het verenigingsleven?  Hoe organiseerden Joodse gezinnen en individuen zich om  de bezetting en de vervolging te doorstaan? Of om er aan te ontsnappen door te vluchten of zich te verbergen? Welke vervolging of welk geweld maakten gezinnen mee?  Welke impact had dit op  gezinnen: Hoe bleven ze met elkaar in contact? Hoe kwam men aan voedsel, kledij, brandstof? Hoe vonden de rituelen rond geboorte, huwelijk en overlijden plaats? En hoe werden de religieuze feesten gevierd?

Sporen daarvan zitten in foto’s en documenten maar ook in voorwerpen, brieven en dagboeken over familiegebeurtenissen en -feesten, jeugdkampen en het schoolse leven, sportieve activiteiten, winkelbezoeken, cinema’s en andere culturele plekken en verenigingen, het (clandestien) luisteren naar de radio en lezen van drukwerken, … de eventuele militaire dienst, de bombardementen, het oppakken en wegvoeren van personen, de gevangenschap, de vlucht, de terugkeer, … En uiteraard herinneringen aan dit alles.

Deze MAS oproep naar oorlogsherinneringen en -erfgoed loopt al sinds september vorig jaar  (2020) en heeft tot nog toe geresulteerd in meer dan 200 dossiers die vertellen over de beleving van de oorlogsjaren in Antwerpen. Zo contacteerde Joeri Janssens het MAS en Kazerne Dossin over een ‘souvenir de Renée Flaksbaum’ die hij vond in een doos met foto’s van zijn grootmoeder, Lucy Lauwerijs:

Oorlogsverhalen

In juni 2021 focussen we op de Joodse oorlogsverhalen en erfgoed dat aan de raciale vervolging herinnert. Daartoe organiseren het MAS en Kazerne Dossin twee contactdagen om erfgoed en herinneringen te documenteren. We zijn eerst te gast in de Jesode Hatora school in Antwerpen, en er is een tweede dag in het MAS zelf. Hieronder vindt u alle informatie over onze werkwijze.

Advertentie

Het MAS en Kazerne Dossin zijn dankbaar voor alle bijdragen aan het onderzoek naar en de bewaring van (tastbare) herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog in Antwerpen. Bijzondere dank gaat naar het Forum der Joodse Organisaties in Antwerpen voor alle hulp en naar de school Jesode Hatora – Beth Jacob voor zijn gastvrijheid.

CONTACTDAGEN

Waar en wanneer?

*Zondag 6 juni 2021:

Jesode Hatora – Beth Jacob (Lange Van Ruusbroecstraat 12, 2018 Antwerpen)

*Zondag 13 juni 2021:

MAS I Museum aan de Stroom (Hanzestedenplaats 1, 2000 Antwerpen)

Praktisch verloop?

*Vooraf:

U -kan  afspraak maken voor één van de 2 dagen via:  mas@antwerpen.be  –  00 32 3 338 44 14

*De dag zelf:

Medewerkers van het MAS en van Kazerne Dossin noteren de documenten, foto’s, objecten, getuigenissen  en maken er een scan/werkfoto van. U ontvangt een kopie van het overzichtsdocument.

*Daarna:

In functie van de MASexpo wordt een keuze maken uit het verzamelde erfgoed en getuigenissen. Komt uw bijdrage in aanmerking, dan wordt u daar zo vlug mogelijk van op de hoogte gebracht en/of volgt een afspraak voor een uitgebreider interview.

Digitalisering of schenking?

Het MAS en Kazerne Dossin beogen in eerste instantie het nog onbekende erfgoed en getuigenissen te digitaliseren en eventueel te gebruiken in de expo. Indien u graag objecten of documenten schenkt, dan bekijken MAS en Kazerne Dossin in welke collectie de schenking het best past en leggen wij dit aan u voor ter goedkeuring.