Philippe De Backer wijst N-VA aan als schuldige voor verbod op rituele slacht

Philippe De Backer bezoekt de Romi Goldmuntz synagoge

Naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezingen sprak Joods Actueel met de belangrijkste kopstukken van de grote politieke partijen. Voor Open VLD interviewden wij staatssecretaris Philippe De Backer. “Het debat over het verbod op het ritueel slachten is vanuit N-VA kant hard gepusht, die moesten dat persé binnenhalen”, vertelde hij onder andere tijdens ons gesprek.

De Backer is geboren in Ekeren maar opgegroeid in Kapellen. Hij noemt het feit dat hij wetenschappen is gaan studeren – moleculaire biologie om precies te zijn – ‘inderdaad  verrassend voor een politicus’, maar ziet dit niet als een handicap. Hij verbleef een aantal jaren in het buitenland waar hij ondernemers van start-ups ondersteunde. Politiek zag hij toen  als een hobby, wel altijd bij de liberale partij Open VLD. Hij was eerst nationaal jongerenvoorzitter en nadien kwam de vraag om zich kandidaat te stellen voor de Europese verkiezingen van 2009.

Foto’s: Donald Woodrow

“Ik stond als opvolger op de lijst voor Dirk Sterckx (nvdr. de gewezen VRT-journalist) en ben als EU-parlementslid een vijftal jaar actief geweest tot Bart Tommelein minister van Energie werd en ik als staatssecretaris in de federale regering terecht kwam. Ik ben er als het ware ingerold, maar langs de andere kant was politiek wel een echte passie voor mij, politiek hield me altijd al bezig. Het feit dat ik initieel koos voor de private sector is niet onbelangrijk, omdat je zo leert hoe het er in de ‘echte wereld’ aan toe gaat.

Zijn er echt zo weinig politici met een wetenschappelijke achtergrond? Er zijn er een paar. Ik weet dat Karel Poma – die echt een voorbeeld voor mij is – scheikundige-bacterioloog was en zeer actief met het aankaarten van milieuproblemen. (Nvdr. Karel Poma (1920-2014) was achtereenvolgens staatssecretaris voor Milieu en werd later minister van Cultuur. Daarnaast stond hij bekend om zijn fel verzet tegen het naziregime tijdens WOII.)

Biedt een wetenschappelijke achtergrond voordelen?Absoluut. Je bent eerder in staat om zeer complexe problemen snel te ontleden om vandaaruit te proberen een oplossing te zoeken. Je bent minder bezig met de vorm of de manier waarop je een oplossing vindt, maar eerder om de sleutel tot de oplossing te pakken te krijgen. De essentie van politiek is niet de communicatie, die vandaag wel vaker populistisch geformuleerd wordt, maar politiek is er om de problemen van de mensen aan te pakken en op te lossen en de maatschappij te verbeteren.

Advertentie

U vond dat een liberale partij voor u de beste plek was om dat te verwezenlijken? 
Zeer zeker, dat is altijd al mijn plek geweest. Ik las veel als tiener en voelde me thuis bij de liberale ideologie van vrijheid, tolerantie en het respect voor mensen en voor de rechtsstaat. Dat zijn stuk voor stuk kernbegrippen van het liberalisme die ook in een ‘diverse’ stad als Antwerpen als waardevolle wegwijzers fungeren. Ik kan dat verklaren omdat in mijn zienswijze liberalisme vooral een vorm van humanisme is. Het gaat in de eerste plaats over mensen en hun individuele vrijheden, over mensen die hun eigen leven leiden en over de persoonlijke keuzes die ze maken en daarvoor alle kansen krijgen, onder meer via het onderwijs. Die balans tussen persoonlijke vrijheid en verantwoordelijkheid heb ik me al zeer vroeg toegeëigend.

 

Er zijn sommigen die het bestaan van Israël in vraag stellen en dat is not done! Israël heeft alle recht van bestaan

Ik las ergens dat u geen kandidaat-burgemeester was maar wel lijsttrekker, klopt dat? (Reageert fel) Ik ben in de eerste plaats lijstrekker en na de verkiezingen kan je pas kijken wat mogelijk wordt. Als je de kans krijg om burgemeester te worden van de mooiste stad in Vlaanderen dan moet je dat natuurlijk gewoon doen. Maar nu ben ik bezig om zoveel mogelijk Antwerpenaren ervan te overtuigen om voor ons te stemmen. Ons ganse team werkt daar keihard aan en we doen dat op basis van inhoud. Ook hier is de boodschap dat we het leven van de Antwerpenaars beter willen maken.

En word je niet ‘gesandwicht’ tussen de andere partijen? Neen, ik zie dat de grote partijen vooral met zichzelf bezig zijn. Ze willen hun macht consolideren zonder uit te leggen waarvoor ze die macht gaan aanwenden. Een ander aantal mensen probeert die macht te contesteren zonder evenwel te vertellen wat de alternatieven zijn in het beleid dat ze willen voeren. Ik focus op hoe we de mobiliteit gaan aanpakken, hoe we schonere lucht kunnen krijgen en hoe het onderwijs kan geoptimaliseerd worden. Open VLD is de enige partij die op dat vlak tot nu toe met concrete voorstellen voor de dag is gekomen.

Antwerpen heeft een grote Joodse gemeenschap. Waar en hoe kwam je daarmee voor het eerst in contact? In het vijfde middelbaar maakte ik mijn eindwerk over de Joodse geschiedenis en zocht ik mensen op in Kalmthout waar we woonden. Daar staat trouwens ook een grote synagoge en dat was voor mij een interessante manier om kennis te maken met de Joodse gemeenschap. En eens je in Antwerpen woont – ik verhuisde 12 jaar geleden naar de stad – dan kom je vrijwel automatisch in contact met Joodse mensen. Dat is voor mij tot nog toe onverdeeld positief verlopen. Mijn overburen zijn fijne Joodse mensen van wie de man in de diamant actief is en zijn vrouw samen met vrijwilligers een mooi project steunt rond de immigratie van Joodse mensen via de haven van Antwerpen. Ook de academische documentatie uit bijvoorbeeld Kazerne Dossin boeit me. In ieder geval kruisen de paden van de Joodse gemeenschap in Antwerpen en die van mezelf op alle mogelijke manieren, ook in de politiek natuurlijk.

Kan u de Joodse gemeenschap geruststellen dat Open VLD de vrijheden van religie zal blijven verdedigen als ze aan de macht is? Ik heb altijd gezegd dat mensen privé dragen wat ze willen, ze kunnen dat doen vanuit hun verschillende achtergrond, filosofie of religie. Het enige dat wij stelden, is dat er in openbare functies geen religieuze symbolen mogen gedragen worden. Dat is een lat die voor iedereen gelijk ligt. Over de besnijdenis heeft mijn collega Maggie De Block (ook Open VLD, red.) duidelijk gecommuniceerd dat daar niets aan zal veranderen.

Wat betreft het debat over het verbod op ritueel slachten, dat is vanuit N-VA kant hard gepusht. Die moesten dat persé binnenhalen. Maar het verbod is er nu en dat dien je dus te respecteren. Maar we moeten wel kijken welke oplossingen we de Joodse gemeenschap kunnen aanbieden, bijvoorbeeld door aan de noden tegemoet te komen via de import van vlees.

Advertentie

Wat betekenen Claude Marinower en Samuel Markowitz voor Open VLD? Wij zijn de enige partij met twee Joodse schepenen en dat bewijst ook onze sterke band met deze gemeenschap. Beide figuren hebben een grote invloed op onze partij en de impact van beide politici op het beleid is duidelijk. Ook tijdens de komende verkiezingscampagne gaan ze ongetwijfeld een belangrijke rol spelen. Het zou in elk geval fantastisch zijn als Samuel en Claude schepen kunnen blijven.

De Antwerpse diamantsector staat onder druk van concurrenten Tel Aviv en Dubai. We moeten de diamant in Antwerpen houden en dat betekent dat we er nog meer in moeten investeren. Antwerpen heeft met haar diamantsector een uitstekende internationale reputatie opgebouwd. Ik ben altijd al een pleitbezorger geweest voor een grotere bewegingsruimte voor de diamantsector. Ook als er op Europees niveau gedebatteerd werd over sancties tegen Rusland, hebben we kunnen zorgen dat diamant daarvan werd uitgezonderd. We hebben er Europees mee voor gezorgd dat de karaattaks gepasseerd is.

Lokaal moet er meer geïnvesteerd worden in het diamantkwartier, niet alleen qua veiligheid maar ook qua leefbaarheid. Daar is duidelijk werk aan de winkel. Na een periode van onderinvestering is het nu tijd voor investeringen, dat is ook essentieel voor de business. Het feit dat ondernemers geen bankrekeningen meer kunnen openen, moet opgelost worden. Collega Peeters is bevoegd voor de wetgevende oplossing hiervoor, ik moedig hem sterk aan om dat snel te doen.

 

ANTISEMITISME

Enkele weken geleden heeft de burgemeester van Antwerpen een plaatsverbod uitgevaardigd voor een vluchteling die synagogen bleef vandaliseren. Is het antisemitisme aan een opmars bezig?Politici hebben de taak om zich duidelijk tegen die onderstroom in de samenleving uit te spreken. Sommigen lijken zich daarvoor te schromen maar ik vind dat elke vorm van antisemitisme, ook als het onderhuids aanwezig is, van in het begin hard moet worden aangepakt. In dit geval, waar je zag dat die kerel de Joodse gemeenschap belaagde, werd er door de burgemeester terecht gehandeld.

Vanwaar die schroom om antisemitisme te benoemen, heeft dat met antizionisme te maken?Het is duidelijk dat zaken samenkomen en van daaruit op elkaar geprojecteerd worden. Er zijn sommigen die het bestaan van Israël in vraag stellen maar dat is not done. Israël heeft alle recht van bestaan! Je kan binnen dat bestaansrecht wel kritiek hebben op wat er gebeurt binnen de democratie, net zoals mensen kritiek kunnen hebben op wat ik doe, dat behoort tot de verworvenheden van een democratie. Er is maar één staat ter de wereld waarvan het bestaansrecht wordt aangevallen en daar moeten wij ons tegen uitspreken!

Er is daarnaast ook het historische en actuele feit dat op momenten dat als het wat minder goed gaat de Joden zeer snel de schuld krijgen toebedeeld. Dat is een tweede aspect waarover we zonder enige terughoudendheid onze stem moeten verheffen

Politici doen dat, maar dan merken we dat het gerecht heel laks optreedtNet daarom heeft Annemie Turtelboom (Open VLD) destijds maatregelen genomen en werd er een parketmagistraat aangesteld die zich specifiek met antisemitische inbreuken moest bezighouden om zo de correcte opvolging van dergelijke feiten te verzekeren. Het wordt wellicht tijd om die cel opnieuw te activeren en ik zal hiervoor pleiten bij mijn collega van Justitie Geens.

 

UNIA: Of ze veranderen, of ze hebben geen bestaansrecht meer. En dan moet de politiek maar eens gaan nadenken over de oprichting van een instelling die deze taken wél correct kan uitvoeren

Wat te denken van het Forum der Joodse Organisaties die vorig jaar zijn vertrouwen in UNIA heeft opgezegd? Heeft UNIA dat niet aan zichzelf te danken? Ik denk dat ze in het verleden foute keuzes hebben gemaakt en ze moeten zich nu maar eens herpakken. Ik vind zeker dat we een organisatie nodig hebben die racisme, antisemitisme en ongelijkheid bestrijdt. Maar UNIA moet wel alle vormen van racisme op gelijke manier behandelen en niet beslissen wat voor hen belangrijk is en wat ze niet belangrijk vinden.

Dus, ofwel veranderen ze nu, ofwel verspelen ze hun bestaansrecht.  En dan moet de politiek maar eens gaan nadenken over de oprichting van een instelling die deze taken wel correct kan uitvoeren.

ISRAËL

Ik zag dat u in de lijst van uw voorkeurboeken ‘De fatsoenlijke samenleving” van Avishai Margalit plaatste.
Het is een boek dat ik las op vijftien- of zestienjarige leeftijd. Margalits betoog spreekt me aan, ook al weet ik dat sommigen zijn standpunten als controversieel beoordelen (Margalit behoorde tot Peace Now en B’Tselem die heel kritisch staan tegenover het beleid van de regering, red.) Maar de essentie – en wat mij aansprak – is dat je in een open, vrije samenleving afspraken nodig hebt, in een democratie zijn spelregels onontbeerlijk. Die regels, die in wetteksten gegoten zijn, moet iedereen volgen. Maar daarnaast moet je ervoor zorgen dat je mensen niet vernedert. Je moet mensen met respect tegemoet treden om wie ze zijn. In een heel diverse samenleving zoals bij ons hebben we dat ook gewoon echt nodig: leven en laten leven.

Bent u al in Israël geweest, wat waren uw ervaringen?Ik ben er verschillende keren geweest en heb de openheid en tolerantie van de Israëlische bevolking zo kunnen ervaren.

De eerste keer dat ik het land bezocht, was ik jongerenvoorzitter van Open VLD en bracht ik een bezoek op uitnodiging van de Israëlische ambassade. Ik heb toen Jeruzalem en Tel  Aviv aangedaan. Maar nadien ben ik nog een aantal keer op zakenreis geweest waarbij ik een aantal toppers onder de researchinstellingen bezocht. Ik kon het land vanuit meerdere invalshoeken bekijken, zowel politiek als historisch-cultureel maar ook vanuit de businesskant. Zonder de openheid en tolerantie waar ik over sprak, krijg je nooit een klimaat waarin het wetenschappelijk onderzoek kan gedijen want daarvoor heb je die mix en die openheid voor nodig.

Toch willen sommige Vlaamse universiteiten niet meer samenwerken met hun Israëlische collega’s.Ik heb er tijdens mijn mandaat als EU-parlementslid ook altijd voor geijverd dat Israël kan deelnemen aan de top van de EU-onderzoeksprogramma’s. De Israëlische intelligentsia en hun onderzoekers maken daar integraal deel van uit. Dat is belangrijk omdat je die gedeelde  kennis en die kruisbestuiving echt nodig hebt. Als je als onderzoeker al begint te spreken over een boycot dan doe je de naam van het vrij onderzoek geen eer aan.

Wat kunnen we in België leren van Israël? Er valt veelt te leren. Je ziet een staat die opgebouwd is met een duidelijke visie en die zeer snel zijn intellectuelen wist samen te brengen om de staat te funderen om vervolgens uit te laten groeien tot een welvarende natie en dat in een regio waar dit allesbehalve evident is. Een tweede punt is dat je er alles aan moet doen om je cultuur-historisch patrimonium te beschermen en tot slot, dat je ondanks alles, constant in gesprek moet blijven met je buren.

Donald Trump heeft Jeruzalem erkend als hoofdstad van Israël. Ons land is daar tegen gekant.Het staat buiten kijf dat Jeruzalem de hoofdstad is van Israël. Dat is duidelijk: punt! Daar is geen discussie over. Alleen zit je op dit ogenblik in een politieke context en Europa ziet Jeruzalem als deel van de onderhandelingen voor een tweestatenoplossing.

Er is een sterke pro-Palestijnse ngo-lobby die onder andere vaak minister Alexander De Croo (Open VLD) met succes bespeelt.Toen ik de allereerste keer naar Israël vertrok is er een parlementaire vraag geweest die geïnitieerd werd vanuit bepaalde ngo’s over waarom ik als jongerenvoorzitter van de Open VLD werd uitgenodigd om een rondreis te maken in Israël. Het zit dus heel diep. Maar ik beslis nog altijd zelf waar ik naar toe ga en ook met wie ik ga. Uw analyse is dus ten dele wel correct, je hebt inderdaad een sterke lobby die eenzijdige informatie verstrekt.

Wat mijn partijgenoot Alexander De Croo betreft: een politicus moet zich breed informeren maar moet ook keuzes maken natuurlijk. En je neemt soms beslissingen die de indruk kunnen wekken dat je kant gekozen hebt terwijl je beslissing past in een logica die ervoor zorgt dat België op een eerlijke en faire manier in Israël aanwezig blijft.

Maar hij heeft à la minute gereageerd toen bekend werd dat een met  Belgisch geld opgetrokken schoolgebouw vernoemd werd naar een Palestijnse terroriste. Dan heeft Alexander laten weten “dit gaat niet gebeuren”. Hij heeft verontschuldigingen geëist van de Palestijnse Autoriteit én garanties om herhaling te voorkomen Dat laat ook zien dat hij als minister duidelijke lijnen wil trekken. En die lijn is: “dit kan niet!”

Alvast veel succes gewenst !Dankjewel

Dit interview verscheen in Joods Actueel van maart 2018