André Gantman: “Peiling of geen peiling, we gaan voor een absolute meerderheid!”
André Gantman keerde in 2012 terug naar de politiek na een afwezigheid van meer dan 10 jaar. Waar hij vroeger lid was van Open VLD, kwam hij nu op voor N-VA. Gantman is actief als gemeenteraadslid, is voorzitter van de Raad van Bestuur van Waterlink en sinds vorig jaar ook voorzitter van Opera Ballet Vlaanderen.
Foto’s: Donald Woodrow
Te meten aan het aantal sms’jes dat we van Gantman ontvangen over fantastische sopranen en tenoren, over dirigenten en hun concerten, ligt hem dat laatste ook na aan het hart. Als je denkt dat de Joodse politici in deze stad een soort politieke broederlijkheid aan de dag leggen dan wijst André Gantman die veronderstelling van de hand. En met de nakende verkiezingen in zicht zal dat alleen maar duidelijker worden. “We zijn politieke tegenstanders al zitten we nu wel samen in een coalitie, maar net zomin als ik een Joods waterbeleid of een Joods operabeleid nastreef, neem ik ook geen Joods politiek mandaat waar”, aldus de 68-jarige Gantman die aan lust voor zijn deelname aan de verkiezingen niets lijkt in te boeten.
Welk nieuws heb je voor onze lezers in verband met je plaats op de lijst?Ik heb dezelfde plek op de lijst als vorige keer, ik heb daar trouwens zelf om gevraagd. Ik sta dus terug op de 19de plaats, dat wordt ook wel lijstduwer-eerste-kolom genoemd. Wie weet speelt er een psychologische factor mee want het was de plaats waar ik vorige keer goed scoorde?
En hoe schat je je kansen in?Als ik hetzelfde aantal stemmen behaal als in 2012 ben ik tevreden, maar een verkiezing is een verkiezing en het is dus afwachten op de kiezer.
De peilingen voorspellen dat noch links noch rechts een meerderheid kunnen vormen. Zal de N-VA dan met Groen moeten besturen?Mijn antwoord is duidelijk: ten eerste we gaan voor een absolute meerderheid, we waren er niet ver vanaf vorige keer. Maar het is de kiezer die beslist. Als er in het stemhokje anders wordt geoordeeld, is het zeker geen aangenaam vooruitzicht om een coalitie te moeten vormen met een partij die zes jaar lang onafgebroken tegen elk voorstel van ons stemde. Maar goed, zo ver zijn we nog niet.
Advertentie
Hoe kijk je aan tegen de affaire Aron Berger?Ik ben al sinds 1978 actief op het politiek toneel en heb al heel wat meegemaakt maar bij dit fiasco heb ik toch grote ogen getrokken. Dat iemand met politieke ervaring als Kris Peeters het bewijs heeft geleverd dat hij geen enkele kennis heeft van wat er zich in het Antwerpse Jodendom afspeelt en toch bleef spreken over “de” Joodse gemeenschap kan er bij mij niet in. Was hij slecht gebriefd? Mogelijk, maar dat is niet mijn probleem. Maar Peeters heeft er wel voor gezorgd – en daarin volg ik burgemeester De Wever – dat hij de Joodse gemeenschap te kijk heeft gezet.
Je had onlangs ook kritiek op CD&V-minister Hilde Crevits.Een paar maanden geleden was er zogezegd sprake van bepaalde richtlijnen in een Joodse school die in strijd waren met de eindtermen. Ze stuurde er de onderwijsinspectie op af nog vlugger dan mijn schaduw zich verplaatst. Maar wanneer een antisemitische cartoon van haar stadsgenoot door de Knessetvoorzitter Edelstein in de Belgische Kamer onder de aandacht wordt gebracht, viel dat bij haar in dovemansoren.
Wat is het verschil tussen uw partij en de CD&V?N-VA streeft naar de realisatie van een inclusieve maatschappij gebaseerd op de principes van de Verlichting. Toch betekent dat niet dat we afbreuk willen doen aan de vrijheid van beleving van godsdienst of van vrijzinnigheid. Dat is anders bij de christendemocraten die viseren gemeenschappen met de bedoeling er stemmen te behalen. Dat is de tegenovergestelde benadering waarbij ze de gemeenschap niet insluiten maar zeggen: “blijf maar in je hokje” en “we zien het wel”.
Zuhal Demir vergeleek de rol van de chassidische vrouw met de onderdrukking van de vrouw binnen de islam.De vrouw krijgt in het Jodendom de meest centrale plaats toebedeeld! Het is trouwens de vrouw die – in tegenstelling met de islam – het geloof overdraagt en doorgeeft aan de kinderen. Het belangrijkste feestmoment iedere week is de sabbat en de vrouw speelt daarin de absolute hoofdrol. Zij ontsteekt de kaarsen, zij spreekt de zegen uit. Haar rol is essentieel. En het Jodendom kent de vrouw als leider al duizenden jaren. Ik denk aan het bijbels voorbeeld over de cruciale rol die de vrouw van Mozes heeft gespeeld of nog hoe ieder jaar met veel eerbied het verhaal van Esther wordt verteld die door haar moed het Joodse volk heeft gered van de geplande genocide. Toen al! Dus meer dan tweeduizend jaar geleden!
Maar ga je dat ook aan Zuhal Demir laten weten?Ik stel vast dat Zuhal de zaken analyseerde vanuit een islamitisch perspectief. Trouwens als je kijkt naar de #MeToo-beweging dan wordt het duidelijk dar er ook elders werk aan de winkel is als het over gelijkheid van man en vrouw gaat. Daar kan onderwijs een rol spelen.
Dus jij gaat lesgeven hierover aan Demir?Wie zegt dat ik dat al niet gedaan heb? (Lacht) Trouwens Zuhal zal zelf wel tijdens haar verblijf in Antwerpen vastgesteld hebben dat de ‘Jiddische mama’ of Joodse moeder een vrij dominante rol speelt in de traditionele Joodse families’ (Nvdr Demir verbleef in een buurt met veel joods orthodoxe families) en vergeet niet dat ze een passionara is en voor mijn part moet ze blijven hameren op gelijke rechten tussen man en vrouw, een basisprincipe van de democratie
Men zegt dat de relatie tussen jou en Ben Weyts de laatste maanden bekoeld is vanwege de kwestie van het koosjere slachten. Klopt dat?Neen, hij woont op het platteland en ik woon in de stad… (lacht)
Advertentie
De joodse gemeenschap heeft de veldslag omtrent de koosjere slacht verloren, blijft de invoer wel gegarandeerd?Er is geen enkele belemmering om koosjer vlees te importeren en zoiets verbieden zou trouwens in strijd zijn met de Europese regelgeving aangaande het vrij verkeer van personen en goederen. Toen in internationale verdragen vrijheid van godsdienst als recht werd ingeschreven, waren een aantal premissen niet gekend waaronder dierenrechten. De vraag is ook wanneer nieuwe technieken kunnen matchen met religieuze voorschriften. Ik hoop dat op termijn oplossingen kunnen gevonden worden die de verschillende standpunten kunnen overbruggen.
Het Midden-Oosten nu. Lijdt premier Charles Michel imagoschade met zijn oproep om Israël hard aan te pakken om nadien te moeten vaststellen dat zijn Europese collega’s hem daarin niet volgen?Vergeet niet dat Michel zich in de onmiddellijke invloedssfeer van minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders bevindt en als je diens parcours ziet, verwondert het mij hoegenaamd niet. Anti-Israëlische politiek is veelal ingegeven door het zoeken naar een gemeenschappelijke vijand om het gebrek aan eigen Europees politieke gewicht te versterken. Idem voor de Europese houding tegenover de Verenigde Staten. Toen Donald Tusk onlangs een aanval lanceerde op de VS en zei dat je met zulke vrienden je geen vijanden meer nodig had, was hij blijkbaar vergeten dat hij zijn vrijheid om dat te zeggen wel te danken heeft aan de Amerikanen. (Met nadruk)
Wat is het probleem van Europa?Het buitenlandse beleid wordt gevoerd door Federica Mogherini. Komaan zeg, wie luistert nu naar Mogherini. Ze heeft evenmin als haar Britse voorgangster Catherine Ashton enige impact op het politieke wereldtoneel. Met de meest uiteenlopende initiatieven legt de EU van alles en nog wat op aan zijn lidstaten en aan de EU-burger maar van een echt gemeenschappelijk project is er geen sprake meer. En dan komen Israël en de Verenigde Staten als vijanden goed van pas om het enorme politieke deficit van de EU uit de etalage te houden. Al lukt dat laatste steeds minder goed en worden de barsten in het Europese servies duidelijker.
Terug naar de Antwerpse politiek. Wat zijn de plannen als jullie de stad verder kunnen besturen na de verkiezingen?Een belangrijk thema blijft veiligheid. De kerntaak van de overheid is het garanderen van de veiligheid van al haar burgers. Voor het eerst is er sprake van een echte veiligheidspolitiek en een veiligheidsstrategie. De linkse partijen hebben zich hiertegen altijd verzet. Ze gingen dwarsliggen zowel bij het versterken van de politiecapaciteit als bij de aanwezigheid van de militairen in de stad. Je zet toch geen militairen op straat omdat het plezant is maar omdat het nodig is. En niet alleen links, ook Kris Peeters ondernam een actie – nota bene vanuit zijn kabinet als vicepremier – tegen de militaire bescherming van de Antwerpenaren.
Een ander aspect dat aansluit bij het thema veiligheid is de War on drugs. Wat gaat er gebeuren als links het voor het zeggen krijgt? Dan gaan ze dansen in de drugskroegen terwijl die nu gesloten worden. Uit de debatten in de gemeenteraad blijkt heel duidelijk dat links steeds gekant is tegen de aanpak van de War on drugs.
Er worden ook veel werken uitgevoerd in Antwerpen en de bedrijvigheid is zichtbaar in het openbare domein. Maar even intensief zijn de privé-investeringen, een bewijs van vertrouwen in ons beleid. Kijk ook naar de vele startups in de stad, daarvan was vijf jaar geleden nauwelijks enige sprake. Dat beleid dient de volgende jaren te worden voortgezet.
Wat is de stand van zaken anno 2018 als het op antisemitisme aankomt? Ik heb in 1980 een toespraak gehouden aan de Kazerne Dossin in Mechelen. Eén van mijn statements was dat diegenen die toen dachten dat het antisemitisme verdwenen was met de vernietiging van de kanselarij van Hitler zich schromelijk vergissen.
In de jaren tachtig stak het negationisme onder invloed van Faurisson in Frankrijk, David Irving in het Verenigd Koninkrijk en Siegfried Verbeke bij ons de kop op. En een negationist is per definitie een antisemiet. Maar nu worden we geconfronteerd met het antizionistisch antisemitisme. President Emmanuel Macron heeft tijdens de Shoahherdenking van vorig jaar in Parijs de vinger op de zere wonde gelegd en gewezen op deze trieste realiteit. (Red. Macron zei letterlijk “We geven ons niet over aan het antizionisme, want dat is een heruitvinding van het antisemitisme”). Het antizionisme is alleen maar de siroop die de smaak van een eeuwenoud afgrijselijke gedachtegoed moet verbergen voor het doorslikken
En hoe zit dat met de politiek?Wanneer men op het Antwerpse Sint-Jansplein ‘dood aan de Joden’ scandeerde op een pro-Palestijns protest waren er politieke vertegenwoordigers aanwezig. Ondermeer Karim Bachar, de nummer 4 op de sp.a-lijst en mevrouw Ikrame Kastit, de nummer 2 op de lijst van Groen en PvdA-gemeenteraadslid Mohammed Aminou. Of ze mee geroepen hebben weet ik niet, wat ik wel weet, is dat geen van de drie kandidaten en evenmin hun partijen ooit afstand hebben genomen van deze haatoproepen en dat in tegenstelling met de harde veroordeling die van burgemeester De Wever te noteren viel. Trouwens, als ik vertegenwoordigers van deze partijen zie op een Shoahherdenking, dan krijg ik zure oprispingen.
Het klassieke refrein is dat kritiek op de staat Israël legitiem is.Er zijn honderdduizenden burgers in Israël die kritiek hebben op hun regering maar de manier waarop Israël bij ons voortdurend bekritiseerd wordt met gebruik van eenzijdige en vaak ook nog foutieve informatie is zonder meer ingegeven door antisemitisme. Maar wat wil je? Als zelfs Yasmine Kherbache erin slaagt om Abou Jahjah bij zijn terugkeer uit Libanon en plein public te verwelkomen als bruggenbouwer om hem vervolgens te vergelijken met Martin Luther King en je weet dat de kerel op Facebook opriep om alle Joden uit Israël te verjagen of te vermoorden dan kan ik met de beste wil van de wereld niets bedenken om dat te vergoelijken. Wel integendeel. (Nvdr Kherbache is gemeenteraadslid voor sp.a en voormalig kabinetschef van Elio Di Rupo)
Er zijn vanuit Antwerpen tijdens deze legislatuur twee economische missies geweest naar Israël. De eerste in 2016 waarbij de relaties tussen Antwerpen en Haifa als zusterhavensteden werden hernieuwd en een tweede missie in 2017 naar Tel Aviv waaraan Vlaamse bedrijfsleiders deelnamen. Links heeft in de gemeenteraad een motie ingediend om de reizen te blokkeren op basis van het BDS boycot Israëlprogramma. Voor mij is het duidelijk dat dit niet is ingegeven door nobele motivaties van deze dames en heren.
Het Forum der Joodse Organisaties is bezorgd dat de adviesraad voor de herdenkingen van WOII alles uit handen van de Joodse organisaties wil houden.Op de persconferentie antwoordde prof. Herman Van Goethem daarop: “wij weten wel wat de Joden denken”. Dat was voor mij a bridge too far. Hij mag dan een goed historicus zijn maar hij geeft daarmee blijk van een totaal gebrek aan empathie. En dan wik ik mijn nog mijn woorden. Nogmaals niemand, ook ik niet, trekt zijn geschiedkundige kwaliteiten in twijfel maar hij beschikt dus niet over het vermogen om te snappen dat het voor mijn generatie – als kleinkind van een gedeporteerde en als zoon van een ondergedoken kind – niet over geschiedenis gaat. Dat is géén geschiedenis (met veel nadruk). Ik schrok van zijn opmerking en stel mij de vraag of hij de juiste persoon was om het advies bekend te maken.
Is het niet tijd voor een Joods museum in Antwerpen, het ‘Jeruzalem van het Noorden’. Een stad met een museumbeleid om u tegen te zeggen, heeft geen Joods Museum. Kan dat?Je hebt honderd procent gelijk. En bovendien is er in Israël een tendens om jongeren niet alleen Auschwitz te laten bezoeken maar ontwikkelen zich initiatievene om jonge Israëli’s te laten kennismaken met het ‘levende’ Jodendom. Je kan wel spreken over Vilnius als het culturele centrum vanaf de zestiende eeuw maar daar is ter plaatse niet veel meer van te zien. Bij ons in Antwerpen des te meer. Het is duidelijk dat het opzetten van een dergelijk museum een Europese uitstraling moet krijgen.